การปรับปรุงกระบวนการชุบไฟฟ้าเครื่องประดับ

Abstract

กระบวนการชุบเป็นกระบวนการที่มีความสำคัญต่อการผลิตเครื่องประดับเป็นอย่างมาก เนื่องจากการชุบเคลือบผิวเป็นขั้นตอนสุดท้ายของกระบวนการผลิตเครื่องประดับ กระบวนการชุบเป็นกระบวนการทางปฏิกิริยาไฟฟ้า-เคมี เป็นการชุบชิ้นงานครั้งละหลายๆ ชิ้นและโลหะที่ชุบส่วนใหญ่เป็นโลหะมีค่าจึงมักก่อให้เกิดความเสียหายมาก หากมีข้อผิดพลาดเมื่อเทียบกับกระบวนการผลิตขั้นตอนอื่น ปัจจุบันนี้พบว่าการชุบงานเป็นการทำงานที่ยังขาดการควบคุมให้ดี เนื่องจากในอุตสาหกรรมนี้ยังขาดการสร้างวิธีการทำงานที่เป็นมาตรฐาน การศึกษาวิจัยนี้ได้เลือกโรงงานผลิตเครื่องประดับแห่งหนึ่งเป็นกรณีศึกษา พบว่ามีปัญหาข้อบกพร่องเกิดขึ้นในแผนกชุบตัวเรือนได้แก่ปัญหาชิ้นงานเป็นรอย เป็นคราบ มัว เป็นขนแมว เป็นผื่นเม็ดๆ เป็นขี้เตย เป็นขี้กลาก เป็นเส้นพาด ชุบติดไม่ทั่ว ไหม้เป็นตามดและทองลอกง่าย ข้อบกพร่องที่เกิดขึ้นทำให้ต้องนำงานกลับไปซ่อมยังแผนกต่างๆ เสียทรัพยากรทั้งเวลา วัตถุดิบและแรงงาน จึงได้ศึกษาวิเคราะห์ถึงสาเหตุของข้อบกพร่อง และปรับปรุงกระบวนการชุบเครื่องประดับของแผนกชุบตัวเรือน ให้มีการควบคุมที่ดีและมีการทำงานที่มีมาตรฐานและเหมาะสม จากการศึกษาพบว่าปัญหาข้อบกพร่องที่เกิดขึ้น มีสาเหตุมาจากขาดการตรวจสอบในกระบวนการผลิต วิธีการปฏิบัติงานไม่เหมาะสม ขาดการควบคุมในการทำงาน (ไม่มีการกำหนดมาตรฐานการทำงาน) และมีสาเหตุจากชิ้นงาน น้ำยาชุบและน้ำล้างในกระบวนการ จึงได้ปรับปรุงโดยกำหนดวิธีการปฏิบัติงานที่เหมาะสม สร้าระบบการทำงานให้มีการควบคุมการปฏิบัติงาน โดยกำหนดเป็นมาตรฐานการทำงานทำให้มีมาตรฐานวิธีการทำงานต่างๆ ในรูปของเอกสารอย่างชัดเจน จัดทำคู่มือน้ำยาชุบโลหะของแผนกชุบตัวเรือน จัดทำใบตรวจสอบน้ำยาชุบกำหนดวิธีการตรวจสอบน้ำยาชุบโลหะ และน้ำล้างในกระบวนการและมีการวิเคราะห์น้ำยาชุบโลหะด้วยการทำฮัลเซล จากการวิจัยพบว่ากระบวนการชุบมีวิธีการทำงานที่เป็นมาตรฐานขึ้น และมีการควบคุมที่ดีทำให้ปัญหาข้อบกพร่องที่เกิดขึ้นมีจำนวนลดลงจาก 0.591% เป็น 0.184% นอกจากนี้ยังได้ทดสอบการทำงานของพนักงานให้มีมาตรฐานเดียวกัน โดยนำวิธีการทำงานมาตรฐานที่ได้มา อบรมการปฏิบัติงานแก่พนักงาน และประเมินผลพนักงานโดยใช้แนวทางการวิเคราะห์ระบบการวัด (MSA)