การศึกษาการให้บริการห้องสมุดและศูนย์สารนิเทศ แก่อาจารย์ผู้สอนภาษาอังกฤษในมหาวิทยาลัยในประเทศไทย

Abstract

สำรวจห้องสมุดและบริการที่จัดให้คณาจารย์ผู้สอนภาษาอังกฤษในมหาวิทยาลัย และเพื่อสำรวจความต้องการของคณาจารย์ โดยสำรวจห้องสมุดในศูนย์ภาษาอังกฤษ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โครงการภาษาอังกฤษ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ และสถาบันภาษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ผลการวิจัยคาดว่าจะใช้เป็นแนวทางในการปรับปรุงห้องสมุดประเภทเดียวกันนี้ ข้อมูลในการวิจัย รวบรวมจากหนังสือ เอกสาร สิ่งพิมพ์ต่างๆ แบบสอบถาม ตลอดจนการสัมภาษณ์ แบบสอบถามที่ใช้ในการวิจัยนี้ สร้างเป็น 2 ชุด ชุดที่หนึ่ง เพื่อสำรวจห้องสมุดและบริการของทั้ง 3 สถาบัน ดังกล่าวข้างต้น ชุดที่สอง เพื่อศึกษาความต้องการบริการของคณาจารย์ในสถาบันทั้งสามนั้น โดยแจกให้แก่ อาจารย์ประจำการ 109 คน ได้รับคืน 81 ชุด คิดเป็นร้อยละ 74.31 ข้อมูลที่ได้มาเสนอในรูปร้อยละ จากการสำรวจพบว่า บริการที่จัดเสนอแก่อาจารย์นั้นไม่เพียงพอกับความต้องการ เพราะห้องสมุดที่สำรวจนี้ไม่ได้ให้บริการพิเศษอย่างใด มีเพียงห้องสมุดสถาบันภาษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เท่านั้นที่ทำบรรณานุกรมหนังสือใหม่ประจำเดือน และเวียนหน้าสารบัญวารสารให้คณาจารย์ในสถาบัน และเป็นแห่งเดียวที่มีบรรณารักษ์วิชาชีพ ทำหน้าที่รับผิดชอบงานห้องสมุด ปัญหาในการใช้บริการและทรัพยากรห้องสมุดนั้น คือ จำนวนหนังสือและวารสารไม่เพียงพอ วารสารที่มีไม่มีประโยชน์ต่อการอ้างอิง ปัญหาที่สำคัญที่ห้อง สมุดประสบอยู่คือ การจัดหมู่หนังสือไม่เหมาะสม สับสน ทำให้หยิบหนังสือได้ยาก บริการที่อาจารย์จำนวนมากที่สุด (30%) เลือกเป็นความต้องการอันดับหนึ่ง คือ บริการจัดทำบรรณานุกรมหนังสือใหม่ประจำเดือน รองลงมาคือการจัดแสดงหนังสือใหม่ และเวียนหนังสือให้เป็นรายบุคคล (20%) จัดหาหนังสือและวัสดุการอ่านอื่นๆ เข้าห้องสมุดอย่างสม่ำเสมอ (19%) และบริการยืมระหว่างห้องสมุด (9%) เรียงตามลำดับ ส่วนการปฐมนิเทศห้องสมุดนั้นมีผู้เลือกเป็นอันดับสุดท้ายถึงร้อยละ 20. ข้อเสนอแนะ ควรจะได้มีการพิจารณาจัดตั้งห้องสมุดและศูนย์ภาษาอังกฤษระดับชาติขึ้น โดยมีรูปแบบดังนี้ คือ ที่ตั้ง ห้องสมุดและศูนย์สารนิเทศควรจะอยู่ในภาควิชาหรือศูนย์ภาษาในมหาวิทยาลัย ซึ่งมีข้อดีหลายประการรวมทั้งการประหยัดงบประมาณก่อสร้าง ควรมีสถานที่เป็นเอกเทศ ซึ่งเข้าถึงได้สะดวก ติดตั้งเครื่องปรับอากาศ ครุภัณฑ์ ควรมีชั้นหนังสือเปิด ซึ่งเข้าถึงได้ง่าย โต๊ะนั่งขนาด 4-6 ที่นั่ง เป็นรูปสี่เหลี่ยมจตุรัส ที่ศึกษาเฉพาะรายและห้องทำงานเฉพาะบุคคล ทรัพยากร ควรมีหนังสือตำราภาษาอังกฤษ วารสาร หนังสืออุเทศ เครื่องโสตทัศนูปกรณ์ต่าง ๆ ตลอดจนวัสดุย่อส่วนทุกชนิด งบประมาณ ควรแจ้งให้บรรณารักษ์ทราบล่วงหน้า จัดสรรเงินพิเศษให้ซื้อหนังสือและวัสดุการอ่านอื่น ๆ บุคลากร บรรณารักษ์ควรมีวุฒิบรรณารักษศาสตร์ โดยมีวิชาภาษาอังกฤษ หรือภาษาศาสตร์เป็นวิชาโท ควรได้รับการสนับสนุนให้ได้ศึกษาต่อ หรือดูงานต่อเพื่อเพิ่มพูนความรู้ ความชำนาญ ในขณะที่ยังไม่สามารถจะจัดตั้งห้องสมุดและศูนย์ฯ ดังกล่าวนี้ได้ ควรปรับปรุงบริการต่าง ๆ ที่มีอยู่โดยการจัดให้มีเหล่านี้ คือ บรรณานุกรมหนังสือใหม่ประจำเดือน บริการข่าวสารทันสมัยเลือกตามความสนใจของแต่ละบุคคล แสดงหนังสือใหม่ ตอบคำถามทางไปรษณีย์และโทรศัพท์ ให้คำแนะนำในการจัดซื้อ เวียนหน้าสารบาญวารสารฉบับใหม่ ห้องสมุดเสียง ห้องสมุดขัดทดสอบ การยืมระหว่างห้องสมุด ดรรชนีวารสาร บริการข่าวสารทันสมัย