การศึกษาทบทวนพืชวงศ์ Aspleniaceae ในประเทศไทย : รายงานผลการวิจัย

Abstract

Aspleniaceae เป็นเฟิร์นวงศ์ขนาดใหญ่วงศ์หนึ่งของพืชที่มีเนื้อเยื่อท่อลำเลียงมีจำนวนชนิดประมาณ 700 ชนิดทั่วโลก ซึ่งมักจะจัดจำแนกไว้ในสกุลเดียวคือ Asplenium สำหรับประเทศไทยพบเฟิร์นสกุลนี้จำนวน 37 ชนิด ซึ่งต่อมาพบว่ามีหลายชนิดในประเทศไทยที่ไม่สามารถตรวจหาชื่อชนิดได้ ประกอบกับมีแนวความคิดของนักวิจัยต่างประเทศที่จะจัดจำแนกเฟิร์นวงศ์นี้ออกเป็นมากกว่า 1 สกุล จึงมีความจำเป็นต้องศึกษาทบทวนพืชวงศ์นี้ จากการศึกษาตัวอย่างที่เก็บเพิ่มเติมและจากตัวอย่างพันธุ์ไม้แห้งในพิพิธภัณฑ์พืชทั้งในประเทศและต่างประเทศพบเฟิร์นวงศ์นี้จำนวน 52 ชนิด ซึ่งได้พิจารณาจัดจำแนกออกเป็น2 สกุล คือสกุล Asplenium L. จำนวน 46 ชนิดและสกุล Hymenasplenium Hayata จำนวน 6 ชนิด ได้จัดทำรูปวิธานจำแนกสกุลและชนิด และปรัปปรุงคำบรรยายลักษณะข้อมูลการกระจายพันธุ์ ของแต่ละชนิดใหม่ และเพิ่มภาพประกอบของแต่ละชนิด ได้ตรวจสอบการหาชื่อชนิดใหม่ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงจำนวน 6 ชนิดคือ A. oblanceolatum Copel., A. vittaeforme Cav., A. laciniatum D. Don subsp. tenuicaule (Hayata) Fras.-Jenk., A. paradoxum Blume, A. polyodon G Forst. และ A. truncatum Blume ได้พบชนิดใหม่ ของประเทศไทยเพิ่มขึ้น7 ชนิดคือ A. griffithianum Hook., A inaequilaterale Willd., A.gueinzianum Mett. ex Kuhn, A. Khasianum Sledge, A. finlaysonianum Wall., A. decrescens Kunze, และ A. anisodontum C. Presl. ได้พบชนิดที่คาดว่าจะเป็นชนิดใหม่ของโลกจำนวน 3 ชนิดซึ่งได้ตั้งชื่อเอาไว้แล้วเพื่อรอการเพิ่มข้อมูลก่อนการตีพิมพ์คือ A. calcarum Boonkerd, sp. nov. (ined.), A, planomense, Bookerd sp nov. (ined.) และ A. sunyenense Boonkerd, sp. nov. (ined.) นอกจากนี้ยังพบว่ามี 3 ชนิดที่ยังตรวจหาชื่อชนิดไม่ได้ เนื่องจากมีลักษณะที่แปรผันจากชนิดที่รู้จักแล้ว ซึ่งจำเป็นต้องรอเก็บข้อมูลจากตัวอย่างที่อาจพบเพิ่มเติมในอนาคตก่อนที่จะสรุปว่าควรเป็นชนิดย่อยใหม่ พันธุ์ใหม่ หรือชนิดใหม่ของโลก