คาริโอไทป์ของหอยทากบกบางชนิดในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไนและเขาสอยดาว

Abstract

ได้ทำการศึกษาไมโอติกโครโมโซมของหอยทากบก 3 ครอบครัว 8 สปีชีส์จากเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤๅไนและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว โดยเตรียมโครโมโซมจากเนื้อเยื่อ ovotestis โดยเทคนิค warm-drying ผลการศึกษาพบว่าจำนวนดิพพลอยด์โครโมโซมของหอย ครอบครัว Ariophantidae มีค่าระหว่าง 16-60 โดยหอยชนิด Macrochlamys hepbagyla มีค่า 2n=20 ประกอบด้วยโครโมโซมชนิด metacentric 5 คู่ ชนิด submetacentric 1 คู่ และชนิด telocentric 4 คู่ หอยชนิด M. splendens มีค่า 2n=20 ประกอบด้วยโครโมโซมชนิด metacentric 8 คู่ และชนิด submetacentric 2 คู่ หอยชนิด Hemiplecta distincta มีค่า 2n=60 ประกอบด้วยโครโมโซมขนาดใหญ่ 9 คู่ และโครโมโซมขนาดเล็ก 21 คู่ หอยชนิด H. weinkauffiana มีค่า 2n=58 หอยชนิด Dyakia salangana มีค่า 2n=50-54 หอยชนิด Crytozona siamensis มีค่า 2n=16 ประกอบด้วยโครโมโซมชนิด metacentric 4 คู่ ชนิด submetacentric 1 คู่ ชนิด subtelocentric 1 คู่ และชนิด telocentric 2 คู่ ในครอบครัว Camaenidae ศึกษา 1 สปีชีห์คือ Amphidromus atricallosus แบบ A และ B โดยจำนวนดิพพลอยด์โครโมโซมของแบบ A มีค่าเท่ากับ 48 ประกอบด้วยโครโมโซมชนิด metacentric 5 คู่ ชนิด submetacentric 6 คู่ชนิด subtelocentric 2 คู่ และชนิด telocentric 11 คู่ ส่วน A. atricallosus แบบ B มีค่าดิพพลอยด์ระหว่าง 48-50 ในครอบครัว Achatinidae ศึกษา 1 สปีชีส์ คือ Achatina fulica มีค่าดิพพลอยด์โครโมโซมเท่ากับ 30 ประกอบด้วยโครโมโซมขนาดใหญ่ 8 คู่ และโครโมโซมขนาดเล็ก 7 คู่ การศึกษาคาริโอไทป์นั้นทำให้การจำแนกสปีชีส์ของหอยทากบกมีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้นดังเช่น หอยทากบก Macrochlamy hepbagly และ M. splendens ซึ่งมีค่าจำนวนดิพพลอยด์โครโมโซมเท่ากันแต่สามารถจำแนกได้ชัดเจนด้วยคาริโอไทป์ และการศึกษาครั้งนี้พบว่าจำนวนโครโมโซมของหอยทากบกบางสปีชีส์มีค่าแตกต่างจากรายงานที่ผ่าน ๆ มา ได้แก่ครอบครัว Ariophantidae (Cryptozona siamensis) ครอบครัว Achatinidae (Achatina fulica)