เว็บไซต์มหาวิทยาลัยเที่ยงคืนในฐานะสื่อประชาสังคม

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เพื่อศึกษาบทบาทของเว็บไซต์มหาวิทยาลัยเที่ยงคืนในฐานะสื่อประชาสังคมที่ใช้คุณสมบัติของสื่ออินเทอร์เน็ตในการเสริมพลังผู้ใช้งาน การทำหน้าที่เป็นนายประตูข่าวสารของเว็บมาสเตอร์ในยุคของเว็บ 2.0 ลักษณะของชุมชนออนไลน์ รวมถึงศึกษาผู้ใช้เว็บไซต์มหาวิทยาลัยเที่ยงคืนในประเด็นการใช้ประโยชน์จากข้อมูลที่ได้รับ ปัญหาและอุปสรรคในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารบนเว็บไซต์ โดยการเก็บข้อมูลอาศัยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการวิเคราะห์เนื้อหาในกระดานข่าว ผลการวิจัยจากการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่าง 9 คน และการวิเคราะห์เนื้อหาในกระดานข่าว 2 ช่วงเวลา แสดงให้เห็นว่าเว็บไซต์มหาวิทยาลัยเที่ยงคืนสร้างคุณประโยชน์ต่อผู้ใช้มากมายในส่วนของการเสนอบทความทางวิชาการที่หาอ่านได้ยาก อันเป็นการเสริมเพื่มเติมความรู้สามารถนำไปปรับใช้ในการศึกษาและการทำงานได้ อย่างไรก็ตามผู้ให้สัมภาษณ์มองว่าเว็บไซต์ยังไม่สามารถทำหน้าที่ของสื่อประชาสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยอุปสรรคสำคัญในเรื่องของเนื้อหาภาษาที่ใช้มีลักษณะทางวิชาการที่ยากแก่ความเข้าใจของผู้ใช้ทั่วไป กลุ่มผู้ใช้จึงถูกจำกัดเพียงแค่นักวิชาการ อาจารย์ นักศึกษาและผู้ใช้ที่มีความสนใจอย่างแท้จริง อีกทั้งผู้ใช้สื่อจะต้องมีพื้นฐานความรู้เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ตทำให้การสื่อสารจึงยังไม่อาจขยายไปสู่สังคมมุมกว้างได้ ปัจจัยสำคัญอีกประเด็นคือเรื่องพื้นที่สาธารณะ สืบเนื่องจากปัญหาผู้ใช้บางคนแสดงความคิดเห็นอันมีลักษณะหมิ่นพระบรมเดชานุภาพทำให้เว็บไซต์ถูกปิดหลายครั้ง เว็บมาสเตอร์จึงแก้ปัญหาด้วยการกำหนดรูปแบบให้ผู้ใช้แสดงความคิดเห็นโดยตั้งเป็นกระทู้ใหม่ทุกครั้งเพื่ออำนวยความสะดวกในการตรวจสอบข้อความ ผลจากการแก้ปัญหาด้วยวิธีดังกล่าวสร้างความไม่พอใจต่อผู้ใช้งานบางส่วน เนื่องจากเป็นการผลักภาระไปยังผู้ใช้และขาดความต่อเนื่องในการแสดงความคิดเห็นซึ่งข้อคิดเห็นดังกล่าวปรากฎอยู่บนกระดานแสดงความคิดเห็นมากมาย จากการสังเกตการณ์พบว่าปัจจุบันความนิยมในการใช้กระดานข่าวลดน้อยลงไป เว็บมาสเตอร์ต้องเป็นผู้ช่วยหาข้อมูลลงเพื่อให้กระดานข่าวมีความเคลื่อนไหว อีกทั้งรูปแบบการใช้สื่ออินเทอร์เน็ตมีการเปลี่ยนแปลงไปจากอดีตกล่าวคือจากการวิเคราะห์เนื้อหาด้วยแนวคิดเว็บ 2.0 พบว่าผู้ใช้มีลักษณะของการเป็นผู้ผลิตเนื้อหามากขึ้น การที่เว็บมาสเตอร์ยังคงรูปแบบการเป็นผู้เฝ้าประตูข่าวสารในการคัดเลือกเนื้อหาทั้งในส่วนของบทความและการแสดงความคิดเห็นทั้งหมดเป็นการสร้างความกังขาให้ผู้ใช้งานต่อเกณฑ์การพิจารณาของเว็บมาสเตอร์ ซึ่งบทบาทที่สำคัญควรเป็นเพียงผู้ให้บริการพื้นที่สาธารณะและอำนวยความสะดวกต่อผู้ใช้งาน ด้วยปัญหาดังกล่าวส่งผลให้ผู้ใช้หาประโยชน์จากเว็บไซต์เพียงแค่ส่วนของบทความมากกว่าและไม่เกิดความรู้สึกเป็นชุมชนขึ้น การแสดงความเห็นที่ปราศจากข้อถกเถียงทำให้ไม่ทราบว่าเว็บไซต์สามารถเสริมพลังผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในสังคมได้หรือไม่ โดยสรุปจากผลการวิจัยพบว่าเว็บไซต์ยังไม่สามารถทำหน้าที่ของสื่อประชาสังคมได้อย่างเต็มที่ด้วยเพราะอุปสรรคต่างๆดังที่อภิปรายผลจากการวิจัยข้างต้น นอกจากนี้ผลการวิจัยพบว่าผู้ใช้งานต้องการให้เว็บไซต์มีการปรับปรุงรูปแบบให้มีลักษณะเป็นมิตรและสะดวกกับผู้ใช้มากขึ้น ทั้งในเรื่องของรูปภาพที่ใช้ตกแต่ง รูปแบบตัวอักษร สีพื้น และการใช้งาน รวมถึงต้องการให้มีการขยายช่องทางการสื่อสารไปยังสังคมมุมกว้างกว่านี้