ผู้หญิงไทยในกฎหมายตราสามดวง : จากผู้หญิงเป็นใหญ่ถึงผู้หญิงเป็นควายผู้ชายเป็นคน

Abstract

บทความนี้ให้ภาพประวัติศาสตร์เกี่ยวกับสตรีไทย โดยสะท้อนให้เห็นถึงสถานภาพของสตรีไทยในด้านต่างๆ คือ ด้านชีววิทยา ความสัมพันธ์กับครอบครัว เศรษฐกิจ สังคม และการเมือง บทวิเคราะห์นี้ใช้หลักฐานสำคัญ 2 อย่างคือ 1. ภาษิตโบราณของกลุ่มชาติพันธุ์ไตหรือไทยในเวียดนามภาคตะวันตกเฉียงเหนือ ภาษิตไตหรือไทยดังกล่าวผู้เขียนอ่านจากภาษาเวียดนาม 2. กฎหมายตราสามดวง กฎหมายประเพณีของไทยนี้มีมาตั้งแต่สมัยอยุธยาหรือก่อนหน้าขึ้นไป หลักฐานชิ้นแรกชี้ถึงโครงสร้างในอดีตที่ต่อเนื่องของสังคมเกษตรโบราณไทยโดยสังคมนี้ได้สืบทอดแนวคิดเรื่องความเสมอภาคระหว่างชายหญิงจากพื้นฐานสังคมหมู่บ้านไทย แต่ในขณะเดียวกันสังคมก็แสดงพัฒนาการอำนาจปิตาธิปไตยอย่างเห็นได้ชัดแล้วหลักฐานชิ้นที่สองทำให้เห็นสองรูปแบบของกฎเกณฑ์และกฎหมายของรัฐ ซึ่งได้ลดทอนสถานภาพและบทบาทของสตรีไทยลงไปเรื่อยๆ กฎหมายนี้แท้ที่จริงได้เปิดเผยให้เห็นถึงสิทธิและผลประโยชน์ของผู้ชายอันมีมากกว่าผู้หญิงอย่างมาก นอกจากนี้ กฎหมายตราสามดวงได้บอกให้เรารู้ถึงปัญหาที่รุนแรงบางอย่างในสังคมประเพณีไทย ดังนี้ 1. ความยากลำบากต่างๆ ของผู้หญิง โดยเฉพาะการทำงานหนักแทบทุกอย่างในครัวเรือน และการเอารัดเอาเปรียบต่างๆ ตามปกติของผู้ชาย 2. สิ่งที่เห็นชัดคือมีอาชญากรรมและการคุกคามทางเพศ การทะเลาะเบาะแว้งต่างๆ ภายในครอบครัว ปัญหาข้างต้นยังซ่อนปัญหาสืบเนื่องไปถึงการแตกสลายของครอบครัวด้วย 3. ผู้หญิงไทยในสังคมประเพณีไร้ศักดิ์ศรีของตนเอง ไร้อิสรภาพ และดูจะขาดความสุขที่แท้จริง