แนวคิดทางเศรษฐกิจการเมืองไทยเพื่อทางเลือกในการพัฒนา

Abstract

ศึกษาแก่นความคิดและแนวทางการพัฒนาชุมชนแบบพึ่งตนเอง อันเป็นทางเลือกในการพัฒนาอีกกระแสหนึ่งในสังคมไทย โดยศึกษาจากแนวคิดของนักคิดในกลุ่ม 3 ท่าน รวบรวมมาสังเคราะห์เพื่อหาจุดเด่นและขีดจำกัด พร้อมทั้งประเมินความเป็นไปได้เพื่อใช้เป็นพื้นฐานขององค์ความรู้สำหรับค้นหาแนวทางในการพัฒนาสังคมไทย ผลการวิจัยพบว่า แนวคิดของนักคิดทั้งสามให้ทางเลือกในการพัฒนาสังคมไทยในทิศทางเดียวกันคือการที่เริ่มจากคนหรือสมาชิกในสังคม โดยเน้นไปยังกลุ่มชาวบ้านในชุมชนท้องถิ่น ซึ่งทั้งสามเชื่อว่า เป็นฐานกำลังสำคัญในการพัฒนาต่อไปได้ นักคิดทั้งสามมีทัศนะที่ต่างกันบางประการในการมองชุมชนท้องถิ่นของไทย อาจาย์ฉัตรทิพย์ให้คำอธิบายพลังของชุมชนไทยโดยเน้นไปในเรื่องวัฒนธรรมชุมชนเป็นอุดมการณ์หลักอาจารย์เสน่ห์ให้ความสำคัญกับภูมิปัญญาและศักยภาพของชาวบ้านในการพัฒนาตนเองและชุมชนของตน พร้อมทั้งเชื่อมโยงไปสู่เรื่องการเรียกร้องสิทธิในการจัดการและรักษาทรัพยากรธรรมชาติ และอาจารย์หมอประเวศ ให้ความสำคัญกับการพัฒนาภายใต้พื้นฐานความเชื่อในพุทธศาสนา และการพัฒนาที่ต้องให้ความสำคัญกับระบบและโครงสร้างไปพร้อมกับการพัฒนาตัวบุคคล แนวคิดทั้งสามมีความเหมือนและแตกต่างกันในรายละเอียด แต่เป็นแนวคิดที่มีคุณค่ามากสำหรับการพัฒนาสังคมไทยในอนาคต ซึ่งควรมีการนำมาสังเคราะห์เป็นองค์ความรู้ร่วมกัน เพื่อนำไปใช้เป็นพื้นฐานในการประยุกต์ใช้ต่อไป