สถานภาพของทุนอุดหนุนการศึกษาด้านการเกษตรของทบวงมหาวิทยาลัย

Abstract

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นมา สถานภาพปัจจุบันและการดำเนินงานของโครงการทุนอุดหนุนการศึกษาทางด้านการเกษตรของทบวงมหาวิทยาลัย ซึ่งเป็นทุนสาธารณะกุศล โดยได้รับการบริจาคจากธุรกิจเอกชนเพื่อช่วยเหลือนิสิตนักศึกษาที่ขาดแคลนทุนทรัพย์ ประพฤติดี เรียนดี แล้วสอบถามความคิดเห็นทั้งด้านผู้ให้ทุน ผู้รับทุน และผู้ดำเนินโครงการเกี่ยวกับการดำเนินโครงการเกี่ยวกับความเหมาะสมของหลักเกณฑ์วิธีการต่างๆของโครงการเพื่อนำไปปรับปรุงโครงการต่อไป วิธีดำเนินการวิจัยใช้วิธีศึกษาเอกสารเกี่ยวกับความเป็นมาของโครงการ วัตถุประสงค์ หลักเกณฑ์และวิธีการในการดำเนินการให้ทุนอุดหนุนการศึกษาแก่นิสิตนักศึกษา และสถานภาพของผู้ได้รับทุนในขณะขอรับทุน สัมภาษณ์ผู้ให้ทุนและผู้บริหารโครงการ และศึกษาความคิดเห็นของผู้ได้รับทุนที่จบการศึกษาแล้วร้อยละ 50 ของประชากรคิดเป็นจำนวน 149 คน และผู้ที่กำลังศึกษาอยู่ทั้งหมดจำนวน 107 คน ข้อมูลจากเอกสาร จากการสัมภาษณ์และจากแบบสอบถาม วิเคราะห์โดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาและความถี่ร้อยละ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. จากการศึกษาเอกสารพบว่า การให้ทุนอุดหนุนการศึกษาด้านการเกษตรนี้เริ่มเมื่อ ปี พ.ศ. 2521 โดยบริษัทเอกชนได้ให้ทุนอุดหนุนนิสิตนักศึกษาที่ขาดแคลนทุนทรัพย์ มีความประพฤติดี และเรียนดี ที่กำลังศึกษาอยู่ในสาขาการเกษตรหรือสาขาที่เกี่ยวเนื่องกับการเกษตร และสาขาโภชนาการและอาหาร ซึ่งทบวงมหาวิทยาลัยได้รับมอบให้ดำเนินการประสานงาน ต่อมาในปี พ.ศ. 2522 ทบวงมหาวิทยาลัยได้ขยายโครงการโดยการขอรับความช่วยเหลือจากบริษัทเอกชน จนถึงปัจจุบันมีจำนวนทุนอุดหนุนการศึกษาด้านการเกษตรที่ให้แก่นิสิตนักศึกษาคิดเป็นจำนวน 714 ทุน หลักเกณฑ์และวิธีการต่างๆในการดำเนินการให้ทุนแก่นิสิตนักศึกษากำหนดแตกต่างกันในแต่ละทุน เช่น การจัดสรรทุน การคัดเลือกผู้สมัครขอรับทุน คุณสมบัติของผู้สมัครขอรับทุน จำนวนเงินในแต่ละทุน บางทุนกำหนดเงื่อนไขให้รายงานผลการศึกษาและจัดการฝึกงานให้ด้วย จากการสำรวจผู้ได้รับทุน สถานภาพของผู้ได้รับทุนส่วนใหญ่เป็นชาย มีภูมิลำเนาอยู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีบิดามารดาเป็นเกษตรกร มีรายได้ไม่แน่นอน ผลการเรียนส่วนใหญ่อยู่ในระดับค่าเฉลี่ยสะสม 2.50 ขึ้นไป 2. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลจากแบบสอบถามพบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่เป็นชาย และมีภูมิลำเนาอยู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หลังจากจบการศึกษาแล้วส่วนใหญ่ไปประกอบอาชีพเป็นลูกจ้างเอกชน รองลงมาคือรับราชการ ลักษณะอาชีพส่วนใหญ่เป็นงานด้านการเกษตรและเกี่ยวเนื่องกับการเกษตร ครึ่งหนึ่งของผู้จบการศึกษาร่วมทำกิจกรรมเกี่ยวกับการพัฒนาการเกษตร ความคิดเห็นของผู้รับทุนเห็นว่าควรให้ทุนโดยระบุสาขาวิชาและสถาบันการศึกษา การคัดเลือกผู้สมัครขอรับทุนควรให้สถาบันการศึกษากลั่นกรองเสนอทบวงมหาวิทยาลัยพิจารณาคัดเลือก คุณสมบัติของผู้ขอรับทุนที่ควรกำหนดคือ ขาดแคลนทุนทรัพย์ ประพฤติดี เรียนดี ไม่ได้รับทุนอื่นอยู่ขณะขอรับทุนนี้ ไม่ควรกำหนดชั้นปีที่ศึกษา และควรกำหนดค่าระดับเฉลี่ยสะสม 2.50 ขึ้นไป จำนวนเงินทุนต่อทุนต่อปีควรเท่ากับ 5,000 บาท ควรให้มีการรายงานผลศึกษาและการฝึกงานในระหว่างปีที่รับทุนด้วย และจากคำถามปลายเปิด ผู้ได้รับทุนต้องการความช่วยเหลือด้านการแนะแนวอาชีพการศึกษาและปัญหาส่วนตัวด้วย 3. จากการสัมภาษณ์พบว่า เหตุจูงใจในการให้ทุนการศึกษาด้านการเกษตรเกิดจากการขอความช่วยเหลือของทบวงมหาวิทยาลัย การสำนึกในบุญคุณของการเกษตรและเกษตรกรเนื่องจากทำธุรกิจด้านการเกษตรอยู่ และเกิดจากความต้องการช่วยเหลือสังคม เพราะเห็นว่าประเทศไทยเป็นประเทศเกษตรกรรมและประชาชนส่วนใหญ่เป็นเกษตรกร วัตถุประสงค์ก็คือเพื่อการกุศล เพื่อให้ผู้ได้รับทุนได้ไปทำงานในชนบทเพื่อรับใช้ท้องถิ่นเมื่อจบการศึกษาแล้ว การจัดสรรทุนส่วนใหญ่ทบวงมหาวิทยาลัยกำหนดโดยพยายามกระจายทุนให้สถาบันอุดมศึกษาต่างๆอย่างทั่วถึง มีเพียงทุนเดียวที่ผู้ให้ทุนกำหนดเองโดยระบุสาขาวิชาเป็นหลัก คุณสมบัติของผู้สมัครขอรับทุนนั้นส่วนใหญ่พิจารณาการขาดแคลนทุนทรัพย์ ประพฤติดี เรียนดี เป็นหลัก มีเพียงทุนเดียวที่เน้นการเรียนดีควบคู่กับการขาดแคลนทุนทรัพย์ ปัญหาและอุปสรรคระหว่างทบวงมหาวิทยาลัยและผู้ให้ทุนการศึกษาไม่มี ถ้าทบวงมหาวิทยาลัยทำได้ ทางผู้ให้ทุนก็ขอให้มีการรายงานผลการให้ทุนด้วย ปัญหาส่วนใหญ่เป็นปัญหาการประสานงานระหว่างทบวงมหาวิทยาลัยกับสถาบันอุดมศึกษาที่เกี่ยวข้อง ข้อเสนอแนะสำหรับการปรับปรุงโครงการ ทบวงมหาวิทยาลัยควรดำเนินการปรับปรุงโครงการนี้ในเรื่องที่เกี่ยวกับวิธีการจัดสรรทุน การคัดเลือกผู้สมัครขอรับทุน การกำหนดคุณสมบัติของผู้รับทุนและเงื่อนไขต่างๆของทุน ตลอดจนการติดตามผู้ได้รับทุนเป็นระยะๆและรายงานสรุปเสนอผู้บริหารและผู้ให้ทุนปีละ 1 หรือ 2 ครั้ง ในขณะเดียวกันควรให้ความช่วยเหลือด้านการแนะแนวอาชีพ การศึกษา และปัญหาส่วนตัวแก่ผู้ได้รับทุนด้วย โดยการขอความร่วมมือจากสถาบันต่างๆที่มีหน่วยงานแนะแนวอาชีพและการศึกษาอยู่แล้ว และควรมีการประเมินโครงการทุนอุดหนุนการศึกษาด้านการเกษตรนี้ด้วย