ความหลากหลายของเทอริโดไฟต์ในบริเวณเขาหลวง อำเภอ ขนอม จังหวัดนครศรีธรรมราช

Abstract

การศึกษาความหลายหลายของเทอริโดไฟต์บริเวณเขาหลวง อำเภอขนอม จังหวัดนครศรีธรรมราช ได้ออกสำรวจเก็บตัวอย่างระหว่างเดือนมกราคมถึงเดือนกันยายน 2554 ตามเส้นทางเดินป่าที่มีอยู่เดิมและเส้นทางที่ตัดใหม่ ทำการระบุชื่อชนิดโดยอาศัยลักษณะทางสัณฐานวิทยาในการจำแนกเป็นหลัก เก็บตัวอย่างเทอริโดไฟต์ได้จำนวนทั้งสิ้น 213 ตัวอย่าง และสามารถจำแนกได้เป็น 86 ชนิด ใน 46 สกุล 21 วงศ์ วงศ์ที่มีความหลากหลายที่สุดในบริเวณเขาหลวง ได้แก่ วงศ์ Polypodiaceae พบ 17 ชนิด วงศ์ Pteridaceae พบ 14 ชนิด วงศ์ Tectariaceae 9 ชนิด วงศ์ Lindsaeaceae พบ 5 ชนิด สามารถจัดจำแนกตามลักษณะถิ่นอาศัยได้เป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ พวกที่เจริญบนดินจำนวน 54 ชนิด เป็นพืชอิงอาศัยจำนวน 16 ชนิด และพวกที่เจริญบนหินจำนวน 8 ชนิด พบว่าประมาณ 2 ใน 5 ของพื้นที่ศึกษายังคงเป็นป่าธรรมชาติที่ยังคงมีความอุดมสมบูรณ์ ส่วนพื้นที่ที่เหลือนั้นเป็นพื้นที่ถูกรบกวนเนื่องจากการใช้ประโยชน์ของชาวบ้านและเจ้าหน้าที่รัฐ ซึ่งใช้เป็นพื้นที่เกษตรกรรม ที่อยู่อาศัย เหมือง และทำถนน โดยพบเทอริโดไฟต์ในพื้นที่ถูกรบกวนจำนวน 22 ชนิด ในพื้นที่ที่ไม่ถูกรบกวนพบจำนวน 35 ชนิด และพบได้ในทั้งสองพื้นที่จำนวน 29 ชนิด สำหรับเทอริโดไฟต์ที่พบจำนวนมากเนื่องจากขยายพันธุ์ได้ดีในพื้นที่ถูกรบกวน คือ Lycopodiella cernua (L.) Pic. Serm. และ Dicranopteris linearis (Burm. f.) Underw. var. linearis และสามารถใช้เป็นตัวบ่งชี้พื้นที่ที่ถูกรบกวนได้เป็นอย่างดี และยังพบว่าเทอริโดไฟต์บางชนิด ได้แก่ Vandenboschia maxima (Blume) Copel., Diplazium silvaticum (Bory) Sw., Belvisia mucronata (Fée) Copel., Selliguea triloba (Houtt.) M. G. Price and Goniophlebium persicifolium (Desv.) Bedd. สามารถพบได้เฉพาะในพื้นที่ป่าธรรมชาติเท่านั้น การศึกษาครั้งนี้ได้จัดทำคำบรรยายลักษณะชนิดของเทอริโดไฟต์ทั้งหมดที่พบในพื้นที่ศึกษา รวมทั้งจัดทำรูปวิธานจำแนกสกุลและชนิด ข้อมูลทางนิเวศวิทยา การกระจายพันธุ์ และรูปภาพประกอบ ตัวอย่างที่เก็บได้ทั้งหมดเก็บไว้ในพิพิธภัณฑ์พืชศาสตราจารย์กสิน สุวตะพันธุ์ ภาควิชาพฤกษศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย