การปฏิรูปกฎหมายของประเทศไทย ตั้งแต่ พ.ศ. 2411 จนถึง พ.ศ. 2478

Abstract

งานวิจัยนี้มีความมุ่งหมายที่จะกล่าวถึง การเปลี่ยนแปลงด้านกฎหมายของประเทศไทยตั้งแต่ พ.ศ. 2411 อันเป็นปีที่เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงจนถึง พ.ศ. 2478 อันเป็นที่ประเทศไทยมีประมวลกฎหมายครบบริบูรณ์ซึ่งยังผลให้ได้เอกราชทางการศาลอย่างสมบูรณ์ วิทยานิพนธ์นี้แบ่งออกได้เป็น 6 บท โดยมีบทนำและบทสรุปอยู่ต่างหาก บทนำกล่าวถึงความเป็นมาของปัญหาในการวิจัย วัตถุประสงค์ขอบเขต ประโยชน์ และวิธีการดำเนินการวิจัย บทที่หนึ่งกล่าวโดยย่อถึงกฎหมายไทยดั้งเดิม คือกฎหมายสมัยกรุงสุโขทัย สมัยกรุงศรีอยุธยาและสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น เพื่อเป็นการวางพื้นฐานความรู้ทางกฎหมายไทยก่อนกล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงกฎหมายครั้งสำคัญในเวลาต่อมา บทที่สองกล่าวถึงกฎหมายไทยสมัยทำสนธิสัญญากับประเทศตะวันตก และข้อบกพร่องของกฎหมายและศาลไทยอันทำให้นานาประเทศที่ได้ทำสนธิสัญญากับประเทศไทยในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้รับสิทธิสภาพนอกอาณาเขต ซึ่งเป็นภาระที่สร้างความลำบากให้แก่ประเทศไทย บทที่สามกล่าวถึงการปฏิบัติรูปกฎหมายในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวซึ่งเป็นการยกเลิกระบบกฎหมายเก่าของประเทศไทยโดยสิ้นเชิง แล้วเปลี่ยนมาใช้ระบบกฎหมายใหม่ตามมาตรฐานกฎหมายตะวันตก ซึ่งเห็นได้จากประมวลกฎหมายอาญาอันเป็นประมวลกฎหมายฉบับแรก นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึงการสถาปนาโรงเรียนกฎหมายเพื่อผลิตนักกฎหมายซึ่งจะเป็นผู้ใช้กฎหมายในระบบใหม่อีกด้วย บทที่สี่ เป็นบทสืบเนื่องจากบทที่สาม คือ การดำเนินงานร่างประมวลกฎหมายสืบต่อจากที่ได้ค้างไว้ อันได้แก่ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง และพระธรรมนูญศาลยุติธรรม บทที่ห้า กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงอันเนื่องมาจากการใช้ระบบประมวลกฎหมาย และฐานะของนักกฎหมายไทยบทที่หก กล่าวถึง ผลสำเร็จและอุปสรรคแห่งการเปลี่ยนแปลงกฎหมายตลอดจนผู้ที่มีบทบาทช่วยให้งานเปลี่ยนแปลงกฎหมายสำเร็จไปได้ดีทั้งที่เป็นชาวไทยและชาวต่างประเทศ บทสรุปได้กล่าวสรุป การเปลี่ยนแปลงกฎหมายทั้งหมดตั้งแต่ต้นจนถึง พ.ศ. 2478 พร้อมทั้งแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับกฎหมายที่ได้รับการเปลี่ยนแปลงแล้ว