แมลงศัตรูที่ทำลายอินทรีย์วัตถุในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติบางแห่ง ของประเทศไทย

Abstract

การสำรวจแมลงศัตรูพิพิธภัณฑ์ในบริเวณพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร และเพชรบุรี พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติหอศิลป ห้องเก็บเอกสารโบราณหอสมุดแห่งชาติ การศึกษาครั้งนี้รวมถึงการจำแนกชั้น และวินิจฉัยชนิด, ที่อาศัยของแมลงทำให้เกิดความเสียหาย, ลักษณะการทำลายและชีววิทยาบางประการของแมลงศัตรูพิพิธภัณฑ์ และได้ทำการศึกษาลักษณะชีวประวัติของ แมลงสามง่ามสีเงิน Lepisma saccharina L. ซึ่งยังมิได้ทำการศึกษามาก่อนในประเทศไทย จากการสำรวจพบแมลงศัตรูพิพิธภัณฑ์ 22 ชนิด ในจำนวน 11 วงศ์ ของ 6 อันดับ ได้แก่แมลงในอันดับ Thysanura, Dictyoptera, Psocoptera, Lapidoptera, Isoptera และ Coleoptera ในจำนวนแมลงศัตรูทั้งหมดนี้ พบว่ามีแมลงศัตรู 7 ชนิดที่มีความสำคัญและพบเป็นประจำได้แก่ แมลงสามง่ามสีเงิน Lepisma saccharina L., แมลงสามง่ามสีดำ Acrotelsa collaria (F.), แมลงสามง่ามชนิดลาย Thermobia domestica (Pack.) (Thysanura:Lepismatidae), แมลงสาบอเมริกัน Periplaneta Americana L. (Dictyoptera:Blattidae), แมลงสาบแถบน้ำตาล Supella longipalpa F. (Dictyoptera:Blattellidae), มอดหนังสือ Castrilus sp. (Coleoptera : Anobiidae) และด้วงขนสัตว์สีดำลายขาว Attagenus annulifer Cost. (Coleoptera : Dermestidae) การศึกษาชีวประวัติของแมลงสามง่ามสีเงิน: Lepisma saccharina L.นั้น ได้นำมาเลี้ยงที่อุณหภูมิ 26-29 oซ และความชื้นสัมพัทธ์ 66-74% พบว่า ช่วงระยะเวลาจากไข่เป็นตัวอ่อนระยะแรก ใช้เวลา 30-40 วัน ตัวอ่อนที่เพิ่งเริ่มออกจากไข่จะไม่มีเกล็ด และจะเริ่มมีเกล็ดเมื่อถึงการลอกคราบครั้งที่ 3 ตัวอ่อนระยะที่ 1-4 ใช้เวลา 2-3, 7-10,14 และ 14 วัน ตามลำดับ หลังจากนั้นการลอกคราบจะเกิดขึ้นทุก ๆ 1 เดือน หรือ 1 เดือนครึ่ง จนเป็นตัวเต็มวัย ระยะเวลาที่ใช้ในการเจริญเติบโตจากตัวอ่อนเป็นตัวเต็มวัย คือ 261 วัน ตัวเต็มวัยตัวเมียสามารถวางไข่ได้ทั้งที่ไม่ได้รับการผสมพันธุ์ และได้รับการผสมพันธุ์จากตัวผู้ คือตัวเมียที่ไม่ได้รับการผสมพันธุ์จะวางไข่ 5-15 ฟอง ส่วนตัวเมียที่ได้รับการผสมพันธุ์จะวางไข่ 50 – 70 ฟอง และจากการศึกษาพบว่า แมลงสามง่ามสีเงินมีอายุยืนยาว บ่อยครั้งพบว่ามีอายุมากกว่า 2 ปี มีการลอกคราบและเจริญเติบโตจนตลอดชีวิต