การผลิตและการตลาดไก่สดในกรุงเทพมหานคร

Abstract

วัตถุประสงค์สำคัญของการจัดทำวิทยานิพนธ์เรื่องนี้ เพื่อวิเคราะห์อุตสาหกรรมไก่เนื้อ โดยเจาะจงกิจการที่สำคัญรวมถึงการตลาดในเขตกรุงเทพมหานครด้วย ดังนั้นวิทยานิพนธ์นี้ จึงมุ่งค้นคว้าและพิจารณาอุตสาหกรรมนี้ในรายละเอียดต่อไปนี้ การผลิตไก่เนื้อ โครงสร้างของกิจการผู้ผลิต การบริโภคของตลาดภายในประเทศ พฤติกรรมผู้บริโภค และกิจกรรมการตลาดต่าง ๆ พร้อมทั้งปัญหาที่เกิดขึ้นในการจำหน่ายด้วย ขั้นแรกในการวิจัยเพื่อให้ได้ผลตามจุดประสงค์ ได้พยายามเข้าถึงผู้ผลิตรายใหญ่ที่สำคัญและเก็บข้อมูลจากตัวแทนจำหน่ายและผู้ค้าปลีก เช่น บริษัทกรุงเทพการค้าสัตว์ จำกัด บริษัท ฟาร์มยุทธนา จำกัด รวมทั้งตัวแทนและพ่อค้าอื่น ๆ นับแต่บริษัทใหญ่ดังกล่าวได้สั่งพันธุ์ไก่เข้ามาในประเทศ นอกจากนี้ยังได้ศึกษาถึงตัวแทนจำหน่าย ผู้ค้าปลีก เช่น ผู้ค้าเร่รายย่อย และแผงลอยตามตลาดสด จากการวิเคราะห์ข้อมูลดังกล่าวนี้ พบสิ่งใหม่ว่า บริษัทที่เป็นกลุ่มอุตสาหกรรมที่เป็นเครือเดียวกันมีอิทธิพลเหนือบริษัทเล็ก ๆ และผู้ค้าปลีก ในกิจกรรมการตลาดทุกกรณี ขั้นที่สองของการวิจัย ผู้วิจัยได้สัมภาษณ์ผู้บริโภคตัวอย่าง และนำข้อมูลจากการสัมภาษณ์เหล่านั้นมาวิเคราะห์ ทำให้วิทยานิพนธ์นี้สามารถพิสูจน์ความจริงของข่าวสารข้อมูลที่ได้มา และสามารถพิสูจน์สมมุติฐานได้ตามที่ระเบียบวิธีการวิจัยที่กำหนดไว้ จึงเป็นสิ่งรับรองได้ว่าอุตสาหกรรมเกษตรแขนงนี้มีลักษณะเป็นกึ่งผูกขาดตัดตอนโดยอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ และพิสูจน์ได้ว่าตัวแทนจำหน่ายรวมทั้งผู้ค้าปลีกตกอยู่ใต้อิทธิพลของผู้ผลิต และจัดจำหน่ายรายใหญ่มากกว่าที่ตนเองจะมีอำนาจต่อรองในตลาดตามที่สมมุติฐานตั้งไว้เสียอีก ขั้นตอนที่สาม ได้มีการรวบรวมข้อมูลจากหน่วยราชการหลายแห่ง เช่นสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ กองเศรษฐกิจการเกษตรของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กรมพาณิชย์สัมพันธ์ กระทรวงพาณิชย์ โดยได้รับความสะดวกและข้อมูลมากเพียงพอที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล และทำให้ทราบว่า ข้อมูลทั้งหลายที่ศึกษาครั้งนี้ได้รับและรวบรวมมาเป็นความจริงถูกต้องและสร้างความมั่นใจทางวิชาการ ขั้นสุดท้ายผู้วิจัยได้เรียนปรึกษาหารือกับผู้เชี่ยวชาญในอุตสาหกรรมการเกษตรแขนงนี้ เช่น ผู้เชี่ยวชาญการของกระทรวงพาณิชย์ และจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รวมทั้งเจ้าหน้าที่จำนวนหนึ่งของกิจการ ผู้ดำเนินการอุตสาหกรรมไก่เนื้อในภาคเอกชน เพื่อที่จะพิสูจน์ และให้ความกระจ่างแจ้งในสิ่งที่โครงการวิจัยนี้ ได้บรรลุวัตถุประสงค์ และสามารถพิสูจน์สมมุติฐานที่ตั้งไว้ กล่าวคือ พ่อค้าคนกลางและตัวแทนผู้ค้าไก่สดรายย่อยไม่ได้มีอิทธิพลบีบบังคับผู้ผลิตในด้านการผลิต และการตลาดแต่ประการใด ตามที่ผู้คนทั่วไปเข้าใจกันแต่ประการใด กลับค้นพบว่าผู้ผลิตรายใหญ่มีอิทธิพล และขอบข่ายในการผลิตรวมทั้งการตลาดกว้างขวางในระดับเป็นธุรกิจการค้าเนื้อสัตว์ที่ใหญ่โต มีลักษณะกึ่งผูกขาด และมีบริษัทในเครือที่ทำการผลิตและการค้าผลิตภัณฑ์ อันเป็นอุปกรณ์ และสินค้าข้างเคียงมากมาย สามารถหยั่งลึกลงไปในระบบเศรษฐกิจของประเทศอีกด้วย สิ่งที่การศึกษาครั้งนี้ค้นพบอีกเรื่องหนึ่งคือ อุตสาหกรรมไก่สดมีช่องทางจัดจำหน่ายทั้งภายในประเทศและในต่างประเทศได้อีกมาก โดยจะช่วยสร้างงานทั้งในเขตเมืองและในชนบท อนึ่ง การผลิตไก่สดให้มากเพียงพอที่จะบริโภคกันได้ทั่วถึงภายในประเทศ เป็นการทดแทนอาหารโปรตีนชนิดอื่น ส่วนการส่งไก่สดออกไปจำหน่ายต่างประเทศจะช่วยลดการขาดดุลการค้า และนำความมั่งคั่งมาสู่ประเทศไทยได้อีกทางหนึ่งด้วย