การศึกษาความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณค่าศิลปะแกาะสลักไม้ในหอไตรภาคอีสานตอนล่างของผู้เชี่ยวชาญ อาจารย์ และนักศึกษาระดับปริญญาตรี โปรแกรมวิชาศิลปศึกษาและโปรแกรมวิชาศิลปกรรม สถาบันราชภัฏอุบลราชธานี

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณค่าศิลปะแกะสลักไม้ในหอไตรภาคอีสานตอน ล่าง ของผู้เชี่ยวชาญ อาจารย์ และนักศึกษาระดับปริญญาตรีในโปรแกรมวิชาศิลปศึกษา และโปรแกรมวิชาศิลปกรรม สถาบันราชภัฎอุบลราชธานี ใน 4 ด้าน คือ คุณค่าภูมิปัญญาแห่งชุมชน คุณค่าต่อวิถีชีวิตและชุมชน คุณค่าทางประวัติศาสตร์ และคุณค่าทางการศึกษา กลุ่มประชากร และตัวอย่างประชากรที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญงานศิลปะแกะสลักไม้ 6 คน อาจารย์โปรแกรมศิลปกรรม 8 คน และนักศึกษาโปรแกรมวิชาศิลปกรรม ระดับปริญญาตรี 117 คนโดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างสำหรับผู้เชี่ยวชาญ และแบบสอบถามสำหรับอาจารย์ และนักศึกษา ซึ่งเป็นแบบตรวจสอบรายการ แบบประมาณค่า และแบบปลายเปิด วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่ามัชฌิมาเลขคณิต ([x-bar]) ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ผลการวิจัยปรากฏว่า 1. ผู้เชี่ยวชาญที่เป็นช่างพื้นบ้านส่วนใหญ่มีความคิดเห็นว่า ศิลปะแกะสลักไม้ในหอไตรฯ เป็นงานศิลปะเชิงช่างของช่างพื้นบ้านอีสานตอนล่างที่สร้างสรรค์ขึ้นจากความ เชื่อศรัทธาในพุทธศาสนา แสดงถึงภูมิปัญญาของช่าง และเอกลักษณ์ของงานศิลปะเชิงช่างอีสานตอนล่าง จากรูปแบบ เนื้อหา เรื่องราวและลวดลาย ที่เกิดจากการผสมผสานรูปแบบทางศิลปะระหว่างสกุลช่างบางกอก กับสกุลช่างพื้นบ้าน สะท้อนถึงวิถีชีวิต วิถีสังคม ขนบธรรมเนียม ประเพณี ประวัติศาสตร์ของชุมชน และมีคุณค่าควรแก่การศึกษา เพื่อธำรงรักษาไว้ซึ่งความเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ดีงามของชุมชน และของชาติ 2. ผู้เชี่ยวชาญที่เป็นนักวิชาการส่วนใหญ่มีความคิดเห็นว่าศิลปะแกะสลักไม้ฯ เป็นงานสร้างสรรค์ทางภูมิปัญญาเพื่อสนองความเชื่อในพระพุทธศาสนา แสดงออกถึงภูมิปัญญาในการคิด การแก้ปัญหาทางด้านออกแบบ ด้านวัสดุ และด้านเครื่องมือสะท้อนถึงวิถีการดำเนินชีวิตตามแนวพระพุทธศาสนาและจารีต ประเพณีเฉพาะถิ่นดั้งเดิม เป็นเครื่องเชื่อมโยงและสร้างความผูกพันของคนในชุมชน มีสาระที่สะท้อนถึงประวัติศาสตร์ของชุมชน และประวัติศาสตร์ด้านศิลปะเชิงช่างท้องถิ่น เป็นมรดกและขุมทรัพย์ทางภูมิปัญญาที่มีคุณค่าแก่การศึกษา 3. อาจารย์ และนักศึกษามีความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณค่าของงานศิลปะแกะสลักไม้ทั้ง 4 ด้านคือคุณค่าทางภูมิปัญญาแห่งชุมชน คุณค่าต่อวิถีชีวิต และชุมชน คุณค่าทางประวัติศาสตร์ และคุณค่าทางการศึกษา อยู่ในระดับมาก นอกจากนี้ผู้เชี่ยวชาญ อาจารย์และนักศึกษาโปรแกรมวิชาศิลปกรรมได้เสนอแนะว่า ศิลปะแกะสลักไม้ในหอไตรภาคอีสานตอนล่างเป็นศิลปะที่ควรค่าแก่การศึกษาและการ อนุรักษ์ ควรมีการนำเข้าสู่กระบวนการการศึกษาในสถาบันการศึกษาระดับต่างๆ โดยจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้เหมาะสม ให้ผู้เรียนและเยาวชนได้เห็นคุณค่า และความสำคัญ มีความสำนึก และตระหนักในการอนุรักษ์และสืบทอดต่อไป