ชะลอการฟ้อง

Abstract

การชะลอการฟ้องหมายความถึงการที่อัยการมีความเห็นแล้วว่า ผู้ต้องหาเป็นผู้กระทำผิดกฎหมาย แต่จะยังไม่ฟ้องทันที หากจะกำหนดเงื่อนไขควบคุมความประพฤติที่ผู้ต้องจะต้องปฏิบัติในช่วงระยะหนึ่ง ซึ่งหากผู้ต้องหาสามารถปฏิบัติตามเงื่อนไขได้ครบถ้วนตลอดช่วงเวลานั้น อัยการจะสั่งไม่ฟ้องผู้ต้องหานั้น แล้วปล่อยตัวไป แต่ถ้าผู้ต้องหาไม่สามารถปฏิบัติตามเงื่อนไขนั้นได้ อัยการจะมีคำสั่งฟ้องและนำตัวผู้ต้องหาฟ้องศาลต่อไป อำนาจของอัยการในการชะลอการฟ้องจึงเป็นอำนาจในการใช้ดุลพินิจที่จะไม่ฟ้องผู้ต้องหาซึ่งเป็นผู้กระทำผิด เอกสารวิจัยนี้จะแสดงว่า ระบบการฟ้องคดีของอัยการที่ใช้กันในนานาประเทศมี 2 ระบบ ระบบหนึ่ง อัยการมีหน้าที่ที่ต้องฟ้องผู้ต้องหาเสมอ หากอัยการ เห็นว่าผู้ต้องหานั้นกระทำผิดกฎหมาย ส่วนอีกระบบหนึ่งนั้น อัยการสามารถใช้ดุลพินิจที่จะไม่ฟ้องผู้ต้องหาได้ แม้จะได้ความว่าผู้ต้องหานั้นกระทำผิดกฎหมายเหตุผลของการไม่ฟ้องผู้ต้องหาที่กระทำผิดมีหลายประการ ประการสำคัญก็คือ รัฐประศาสโนบาย (Public Policy) สำหรับระบบการฟ้องคดีอาญาของไทย ไม่มีบทบังคับว่าอัยการต้องฟ้องคดีเมื่อเห็นว่าผู้ต้องหาเป็นผู้กระทำผิด และในทางปฏิบัติมีกรณีที่เห็นได้ชัด คืออัยการจะไม่ฟ้องผู้ต้องหาที่ถูกกันเป็นพยาน เพื่อเป็นหลักฐานสนับสนุนคดีของอัยการโจทก์ที่จะฟ้องให้ศาลลงโทษผู้ต้องหาอื่นในคดีเดียวกันที่กระทำผิดหนักกว่า เช่นกันราษฎรผู้ให้สินบนเจ้าพนักงานงานเป็นพยานในคดีที่อัยการฟ้องเจ้าพนักงานผู้รับสินบน เป็นต้น เมื่อระบบการฟ้องคดีของอัยการตามกฎหมายไทยเป็นระบบของการใช้ดุลพินิจ หากจะขยายหลักการใช้ดุลพินิจไปถึงเรื่องการชะลอการฟ้องด้วย จึงเป็นสิ่งเป็นไปได้ในหลักการ เมื่อสองสามปีที่ผ่านมา ได้มีผู้เสนอที่จะนำเรื่องชะลอการฟ้องมาใช้ในระบบการคดีของอัยการ จึงได้กลายเป็นปัญหาถกเถียงกันอย่างกว้างขวางทั้งในวงการผู้ใช้วิชาชีพในทางกฎหมาย คือตุลาการ อัยการ และทนายความ รวมทั้งจากสถาบันการศึกษาด้วย ซึ่งมีทั้งฝ่ายสนับสนุนและฝ่ายค้าน เอกสารวิจัยนี้ จึงจะแสดงให้เห็นแนวคิดในเรื่องนี้จากระบบกฎหมายของต่างประเทศบางประเทศ ที่มีวิธีชะลอการฟ้อง แนวคิดที่จะนำหลักนี้มาใช้ในระบบกฎหมายของไทย ความคิดเห็นในแง่ต่าง ๆ ของทั้งฝ่ายที่เห็นด้วยและคัดค้านและความคิดเห็นของผู้วิจัยในชั้นที่สุด