การรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่

Abstract

เป็นที่ยอมรับกันว่า แม้ว่ารัฐจะกำหนดกระบวนการยุติธรรมทางอาญาไว้ดีพร้อมอย่างไร ก็ยังไม่อาจยืนยันในทางปฏิบัติได้ว่ามีประสิทธิภาพที่สมบูรณ์เพียงพอ เพราะอาจมีข้อผิดพลาดเกิดขึ้นได้เสมอ โดยเฉพาะข้อผิดพลาดซึ่งส่งผลร้ายให้แก่จำเลยผู้บริสุทธิ์ที่ต้องรับโทษทางอาญาโดยมิได้กระทำวามผิด มาตรการต่างๆ ที่รัฐมีอยู่ เช่นการอภัยโทษ การนิรโทษกรรม และการล้างมลทิน ต่างมีวัตถุประสงค์และความมุ่งหมายที่จะนำมาใช้ต่างกันจึงไม่อาจนำมาใช้แก้ไขความผิดพลาดของกระบวนการยุติธรรมทางอาญา และผลร้ายที่เกิดขึ้นแก่จำเลยได้อย่างตรงเป้าหมาย รัฐได้ยอมรับและเล็งเห็นถึงความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นได้ จึงได้กำหนดมาตรการแก้ไขความผิดพลาดของกระบวนการยุติธรรมทางอาญาโดยยอมให้มีการรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่ การรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่ เป็นมาตรการแก้ไขผลของคำพิพากษาในคดีซึ่งมีคำพิพากษาถึงที่สุดแล้ว โดยกำหนดให้ศาลเป็นผู้พิจารณาแก้ไขด้วยการดำเนินกระบวนพิจารณาและพิพากษาคดีนั้นใหม่ ซึ่งมีผลกระทบต่อหลักความศักดิ์สิทธิ์แห่งคำพิพากษาที่มีวัตถุประสงค์ให้คดีที่ได้มีการพิจารณาและพิพากษาแล้วมีข้อระงับหรือเป็นอันยุติในหลาย ๆ ประเทศจึงได้กำหนดหลักเกณฑ์ เงื่อนไขและวิธีการที่ค่อนข้างจำกัดเพื่อมิให้มีการรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นมาพิจารณาใหม่ได้โดยง่าย ในประเทศไทย การรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่เพิ่งจะได้นำออกมาใช้และจากสถิติในปัจจุบันมีเพียงคดีเดียวเท่านั้นที่ศาลรับคำร้องไว้พิจารณา นอกจากนั้นคำร้องส่วนใหญ่ศาลสั่งยกคำร้องหมด วิทยานิพนธ์นี้ ผู้เขียนได้ศึกษาและวิเคราะห์การรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่ตามกฎหมายไทย และพบว่าบทบัญญัติของกฎหมายไทยในเรื่องนี้ยังขาดตกบกพร่องในแง่ของการสบัญญัติและขาดความชัดเจนในแง่ของการสารบัญญัติ ผู้เขียนจึงได้สรุปเสนอแนะแนวทางและวิธีการที่เหมาะสมเพื่อให้การใช้กฎหมายรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่สมประโยชน์ตามเจตนารมณ์