การสื่อสาร กับการสร้างอัตลักษณ์ของกลุ่มเด็กปั๊มในกรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีจุดม่งหมาย เพื่อศึกษาสภาพชีวิตความเป็นอยู่ และลักษณะการสื่อสารของกลุ่มเด็กปั้มในเขตกรุงเททมหานคร ในฐานะกลุ่มผู้รับสารซึ่งเป็นแรงงานอพยพย้ายถิ่นมาจากต่างจังหวัด แนวทางในการศึกษาคือ แนววัฒนธรรมศึกษา วิธีการเก็บข้อมูลได้อาศัยการประยุกต์ใช้วิธีการแบบชาติพันธุ์วิทยา ซึ่งประกอบด้วยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก การสนทนาอย่างไม่เป็นทางการและการสังเกตการณ์แบบ มีส่วนร่วม ผลการวิจัยพบว่า เด็กปั้มในกลุ่มนี้ส่วนมากมาจากครอบครัวที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมใน เขต ชนบท และเข้ามาทำงานในกรุงเทพๆ เพราะรายได้จากการประกอบอาชีพด้านการเกษตรไม่ เป็นที่น่าพอใจ ลักษณะงานในเมืองที่เด็กปั้ม เคยทำมาก่อนส่วนใหญ่เป็นงานรับจ้างในลักษณะแรงงานไร้ฝีมือ และค่าจ้างแรงงานต่ำ เพราะมีระดับการศึกษาต่ำ และขาดทักษะในการประกอบอาชีพอื่นที่มีความมั่นคง และมีค่าจ้างแรงงานสูงกว่านี้ ลักษณะการสื่อสาร ทั้งเครือข่ายการสื่อสารระหว่างบุคคล และการใช้สื่อสารมวลชนของกลุ่ม เด็กปั้มกลุ่มนี้ขึ้นอยู่กับบริบททางสังคม และวัฒนธรรมของกลุ่ม เป็นสำคัญ เด็กปั้มในฐานะผู้รับสารมีศักยภาพ ในการเลือกเปิดรับสื่อ และใช้ประโยชน์จากสื่อได้ในระดับหนึ่ง แต่โครงสร้างของระบบการสื่อสารมวลชน ในปัจจุบัน ไม่ได้ช่วยให้เด็กปั้มกลุ่มนี้ ในฐานะกลุ่มแรงงานด้อยโอกาสในสังคมเมืองได้เรียนรู้ และปรับตัว ให้เข้ากับสังคมเมืองได้มากนัก เพราะสื่อกระแสหลักในระบบมุ่งความสนใจในที่กลุ่มคนเมืองมากกว่าเด็กปั้มจึงต้องอาศัย เครือข่ายการสื่อสารระหว่างบุคคลในการเรียนรู้ข้อมูลข่าวสารเพื่อใช้ในการพัฒนาชีวิต และ ในการเรียนรู้เชิงวัฒนธรรมเพื่อใช้ในการปรับเปลี่ยนอัตลักษณ์ของตน ให้เกิดความสมดุล เหมาะสมกับสภาพชีวิตความเป็นอยู่ในเมืองได้ในที่สุด