อัตราการเกิดและลักษณะทางกายภาพของขยะจากอุตสาหกรรมแปรรูปอาหาร ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล

Abstract

การวิจัยมีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาหาอัตราการเกิดของขยะรวมทั้งลักษณะทางกายภาพและเคมีจากอุตสาหกรรมแปรรูปอาหาร 10 กลุ่ม คือ อุตสาหกรรมการฆ่าและชำแหละสัตว์ปีก, น้ำนม, สัตว์น้ำทะเลบรรจุกระป๋องหรือแช่แข็ง, น้ำมันพืช, ผักผลไม้ไม้กระป๋องหรือแช่แข็ง, บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป, เครื่องปรุงรสอาหาร, ไอศกรีม, ขนมขบเคี้ยวและน้ำตาลกลูโคสเหลว ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการจัดการขยะที่เกิดขึ้น จากอุตสาหกรรมเหล่านี้ ผลของการศึกษาพบว่าอัตราการเกิดขยะของอุตสาหกรรมแปรรูปอาหารมีอัตราการเกิดขยะอยู่ระหว่างร้อยละ 0.4 – 10.5 ของน้ำหนักวัตถุดิบ และอยู่ระหว่างร้อยละ 0.6 – 9.9 ของน้ำหนักผลิตภัณฑ์ สำหรับอุตสาหกรรมผักผลไม้กระป๋องและซอสปรุงรสอาหารจะมีอัตราการเกิดที่สูง เนื่องจากการทิ้งเศษวัตถุดิบไปเป็นขยะ โดยมีอัตราการเกิดขยะเท่ากับร้อยละ 39 และ 29 ของน้ำหนักวัตถุดิบ และอัตราการเกิดขยะเทียบกับผลิตภัณฑ์เท่ากับร้อยละ 57 และ 22.5 ของน้ำหนักผลิตภัณฑ์ ส่วนลักษณะทางกายภาพและเคมีที่วิเคราะห์ได้จะใช้เป็นตัวกำหนดวิธีกำจัดขยะที่เกิดขึ้น ซึ่งผลจากการศึกษาพบว่าขยะจากอุตสาหกรรมเหล่านี้สามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิดคือ 1) ขยะจากการบรรจุ มีองค์ประกอบหลักเป็นพวกพลาสติกและเศษกระดาษ โดยมีค่าเฉลี่ยร้อยละ 26.56 – 75.83 และ 20.26 – 48.73 ของน้ำหนักแห้ง ตามลำดับ มีปริมาณเถ้าเฉลี่ยร้อยละ 1.49 -9.14 และค่าความร้อนเฉลี่ย 2,710 – 7,000 แคลลอรี่ต่อกรัม จึงสามารถกำจัดโดยวิธีการเผาได้ 2) ขยะจากกระบวนการผลิตได้แก่ เปลือกผลไม้ กากซุป เศษบะหมี่ เปลือกมันและเศษขนม เป็นสารอินทรีย์ที่มีความชื้นเฉลี่ยร้อยละ 10.44 – 92.87 และมีค่าอัตราส่วนระหว่างคาร์บอน และไนโตรเจนในช่วง 10.75 -78.51 สามารถนำไปทำปุ๋ยหรืออาหารสัตว์ สำหรับผงฟอกสีและผงคาร์บอนมีปริมาณเถ้าสูงถึงร้อยละ 55.4 และ 29.32 ควรกำจัดโดยวิธีฝังกลบ เช่นเดียวกับกากซอสปรุงรสอาหารเพราะมีความเค็มของเกลือแกง