แนวทางการพัฒนาที่ดินเพื่อการป้องกันน้ำท่วมและการระบายน้ำในพื้นที่อนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรมฝั่งตะวันออกของกรุงเทพมหานคร

Abstract

เนื่องจากพื้นที่ลุ่มเจ้าพระยาฝั่งตะวันออกตอนล่างเป็นพื้นที่ประสบกับปัญหาอุทกภัยอยู่เสมอ ในการหาแนวทางการจัดการและป้องกันน้ำท่วมที่เหมาะสมของพื้นที่ ในมุมมองเชิงพื้นที่ และ มุมมองเชิงเศรษฐศาสตร์ที่จะนำมาวิเคราะห์ร่วมกันเพื่อหาแนวทางที่เหมาะสมในการพัฒนาพื้นที่ภายใต้การจัดการน้ำที่เหมาะสม การศึกษาครั้งนี้มีจุดประสงค์ (1) เพื่อศึกษาสภาพการพัฒนา เงื่อนไข ข้อจำกัด แนวโน้ม และศักยภาพในพื้นที่อนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรม ฝั่งตะวันออกของกรุงเทพมหานคร (2) เพื่อศึกษาแนวทางเลือกการระบายน้ำ และการป้องกันน้ำท่วมในพื้นที่อนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรมและเกษตรกรรมฝั่งตะวันออกของกรุงเทพมหานคร (3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์ความเหมาะสมและกำหนดแนวทางการพัฒนาที่ดินโดยแนวทางเลือกของการป้องกันน้ำท่วมและการระบายน้ำในพื้นที่อนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรมฝั่งตะวันออกของกรุงเทพมหานคร ผลการศึกษาความเหมาะสมในการเลือกโครงการจัดการและป้องกันน้ำท่วมในพื้นที่ทั้ง 4 โครงการได้แก่ โครงการจัดการป้องกันน้ำท่วมระดับกรุงเทพมหานคร โครงการจัดการป้องกันน้ำท่วมลุ่มเจ้าพระยาฝั่งตะวันออกตอนล่าง โครงการอุโมงค์ผันน้ำใต้คลองบางปลา และโครงการคลองระบายน้ำสายใหม่เชื่อมระหว่างคลองสำโรงกับคลองชายทะเล เมื่อพิจารณาจากความสามารถในการป้องกันการใช้ประโยชน์ที่ดินและงบประมาณในการก่อสร้าง โดยนำการวิเคราะห์ทางเศรษฐศาสตร์เป็นกระบวนการการพิจารณา หาความสัมพันธ์เปรียบเทียบในแต่ละโครงการในช่วงเวลาเดียวกัน พบว่าโครงการที่เหมาะสมในการพัฒนาสูงสุด คือ โครงการคลองระบายน้ำสายใหม่เชื่อมระหว่างคลองสำโรงกับคลองชายทะเล และโครงการจัดการป้องกันน้ำท่วมลุ่มเจ้าพระยาฝั่งตะวันออกตอนล่าง การพัฒนาโครงการป้องกันน้ำท่วมลุ่มเจ้าพระยาฝั่งตะวันออกตอนล่างซึ่งเป็นโครงการที่ขุดคลองขนาดใหญ่ผันน้ำลงสู่ทะเล นอกจากจะเป็นการป้องกันน้ำท่วมจากการปริมาณน้ำที่เกินการรองรับของแม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำอื่นๆแล้ว ยังเป็นการเปิดพื้นที่ให้มีศักยภาพในการขยายตัวสูงมากขึ้นเนื่องจากข้อจำกัดด้านปัญหาน้ำท่วมลดน้อยลงจนหมดไป อีกทั้งมีเส้นทางคมนาคมขนส่งทางน้ำสายสำคัญเพิ่มขึ้น เชื่อมต่อระหว่างสนามบิน และพื้นที่ตอนบนของประเทศ