โครงสร้างต้นทุนรถตู้โดยสารร่วมบริการองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

Abstract

การประกอบการรถตู้โดยสารสาธารณะในกรุงเทพมหานครและปริมณฑลนั้นถูกกำกับดูแลโดยกรมการขนส่งทางบก ซึ่งควบคุมอัตราค่าโดยสารโดยใช้อาศัยข้อมูลต้นทุนการดำเนินการ อย่างไรก็ตาม ข้อมูลต้นทุนที่ใช้กำหนดอัตราค่าโดยสารนั้นมีการปรับปรุงครั้งล่าสุดเมื่อปี พ.ศ. 2548 ในปัจจุบันปัจจัยต่างๆ ที่นำมาใช้วิเคราะห์ต้นทุนได้มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างมากทำให้อัตราค่าโดยสารที่ใช้อยู่ในปัจจุบันอาจไม่เหมาะสม วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทำการศึกษาต้นทุนการดำเนินการของรถตู้โดยสาร โดยทำการวิเคราะห์ต้นทุนตามลักษณะของเส้นทาง แบ่งเป็นกลุ่มเส้นทางระหว่างเขตพื้นที่ศูนย์กลางเมืองและพื้นที่นอกเมือง, กลุ่มเส้นทางระหว่างพื้นที่นอกเมืองและพื้นที่นอกเมือง และกลุ่มเส้นทางบนทางด่วน โดยผลการวิเคราะห์ข้อมูลจากการสำรวจต้นทุนจากผู้ประกอบการรถตู้ในภาคสนามพบว่าการดำเนินรถตู้โดยสารในปัจจุบันมีต้นทุนที่สูงขึ้นจากเดิมที่กรมการขนส่งทางบกได้วิเคราะห์ไว้ และแต่ละกลุ่มเส้นทางมีโครงสร้างต้นทุนที่แตกต่างกัน นอกจากนี้ เมื่อทำการศึกษาโครงสร้างต้นทุนในเชิงลึกพบต้นทุนค่าเข้าร่วมเป็นสมาชิกวินรถตู้ ซึ่งผู้ประกอบการต้องจ่ายให้กับเจ้าของวิน มีค่าสูงถึงประมาณร้อยละ 10 ของต้นทุนทั้งหมด ต้นทุนนี้เป็นต้นทุนนอกระบบที่มีมาตั้งแต่ก่อนการอนุญาตให้นำรถตู้โดยสารมาบริการสาธารณะอย่างถูกกฎหมาย ซึ่งการอนุญาตให้รถตู้เข้ามาวิ่งร่วมบริการองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพนั้น มีวัตถุประสงค์หนึ่งก็เพื่อลดต้นทุนนอกระบบดังกล่าว แต่ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าระบบในการจัดระเบียบรถตู้ที่ใช้ควบคุมอยู่ในปัจจุบันว่ามีส่วนทำให้ต้นทุนการดำเนินการเพิ่มสูงขึ้นโดยไม่จำเป็น ดังนั้นระบบกำกับดูแลรถตู้จึงควรได้รับการปรับปรุงและแก้ไขให้เหมาะสมต่อไป