การตายของเซลล์ประสาทและเซลล์อักเสบในระบบประสาทส่วนกลางในสุนัขที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้า

Abstract

โรคพิษสุนัขบ้าเป็นโรคติดเชื้อร้ายแรงทางระบบประสาท มีสองกลุ่มอาการคือแบบคลุ้มคลั่งและแบบอ่อนแรง (เซื่องซึมในสุนัข) ซึ่งกลไกการเกิดโรคของสองกลุ่มอาการยังไม่แน่ชัด การศึกษาก่อนหน้านี้ในผู้ป่วยและสุนัขที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้าที่ระยะท้ายของโรคไม่พบความแตกต่างของทั้งสองกลุ่มอาการ ต่อมามีการศึกษาในสุนัขบ้าที่ระยะแรกของโรค พบความแตกต่างกันในสองกลุ่มอาการ โดยการศึกษาภาพสมองและไขสันหลังด้วยเครื่องสนามแม่เหล็กไฟฟ้าพบความผิดปกติในกลุ่มอาการเซื่องซึมมากกว่ากลุ่มอาการคลุ้มคลั่ง การศึกษาการอักเสบพบการอักเสบเด่นชัดในกลุ่มอาการเซื่องซึม ในขณะที่การศึกษาปริมาณเชื้อพิษสุนัขบ้าพบว่าในกลุ่มอาการคลุ้มคลั่งมีปริมาณไวรัสมากกว่า การค้นพบนี้บ่งบอกว่า ความแตกต่างระหว่างโรคพิษสุนัขบ้าแบบคลุ้มคลั่งและแบบอ่อนแรงพบเฉพาะในระยะแรกของโรค การตายของเซลล์มีบทบาทสำคัญในการป้องกันการติดเชื้อโดยการกำจัดเซลล์ที่ติดเชื้อไวรัส เชื้อไวรัสโรคพิษสุนัขบ้าสายพันธุ์ไม่รุนแรง (attenuated strains) มีความสามารถในการเหนี่ยวนำให้เกิดการตายของเซลล์ประสาท ในขณะที่เชื้อไวรัสโรคพิษสุนัขบ้าสายพันธุ์รุนแรง (wild-type) เหนี่ยวนำให้เกิดการตายของเซลล์อักเสบ อย่างไรก็ตามการศึกษาส่วนใหญ่ทำการศึกษาในระยะท้ายของโรค การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการตายของเซลล์ระหว่างกลุ่มอาการคลุ้มคลั่งและกลุ่มอาการอ่อนแรงของโรคพิษสุนัขบ้าในระยะแรกของโรคว่ามีความแตกต่างกันหรือไม่ โดยทำการศึกษาในตัวอย่างสุนัขที่ติดเชื้อพิษสุนัขบ้าตามธรรมชาติชนิดคลุ้มคลั่งและชนิดเซื่องซึม 17ตัวอย่าง ประกอบด้วย ตัวอย่างในระยะแรกของโรค แบ่งเป็นกลุ่มอาการคลุ้มคลั่ง 5 ตัวอย่าง กลุ่มเซื่องซึม 6 ตัวอย่าง และตัวอย่างในระยะท้ายของโรค กลุ่มละ 3 ตัวอย่าง ที่บริเวณ สมอง ก้านสมอง และไขสันหลัง โดยใช้เทคนิค Tunel ในการตรวจสอบ ผลการศึกษาพบการตายของเซลล์ประสาทและเซลล์อักเสบที่บริเวณก้านสมองและไขสันหลัง ซึ่งพบบริเวณก้านสมองมากที่สุด โดยที่พบในกลุ่มเซื่องซึมมากกว่ากลุ่มคลุ้มคลั่ง และพบแค่ในระยะแรกของโรค การตายของเซลล์ประสาทจะเกิดขึ้นในการติดเชื้อพิษสุนัขบ้าตามธรรมชาติซึ่งพบเฉพาะในระยะแรกของโรค ซึ่งการตายของเซลล์ประสาทที่พบมากบริเวณก้านสมองในระยะแรกของโรคนั้นอาจจะช่วยในการป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อพิษสุนัขบ้าไปยังสมองในกลุ่มอ่อนแรง และอธิบายถึงระยะเวลาการมีชีวิตของกลุ่มอาการอ่อนแรงที่มากกว่าในกลุ่มอาการคลุ้มคลั่งอีกด้วย