ประเภท และแหล่งที่มาของขยะทะเลตามฤดูกาลบริเวณหาดบางแสน จังหวัดชลบุรี

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประเภทและแหล่งที่มาของขยะทะเลตามฤดูกาลบริเวณหาดบางแสน จังหวัดชลบุรี ด้วยวิธีวาง belt transect ยาว 50 เมตร กว้างเฉลี่ย 27.20 ± 6.08 เมตร ในแนวตั้งฉากจากขอบน้ำทะเล โดยเก็บตัวอย่าง 9 สถานี ตลอดแนวความยาวชายหาด และศึกษาประเภทและปริมาณของขยะทะเลขนาดเล็กด้วยวิธีการสุ่ม quadrat ขนาด 30x30 เซนติเมตร บริเวณแนวน้ำขึ้นสูงสุด จำนวน 3 quadrat ต่อ 1 สถานี โดยเก็บตัวอย่างเดือนละ 1 ครั้งตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2554 ถึงเดือนตุลาคม พ.ศ. 2555 พบว่ามีปริมาณขยะทะเลทั้งหมด 103,442 ชิ้น โดยคิดเป็นค่าเฉลี่ยต่อพื้นที่เท่ากับ 69.48 ± 35.75 ชิ้น/100 ตารางเมตร และพบปริมาณขยะทะเลขนาดเล็กทั้งหมด 13,888 ชิ้น โดยคิดเป็นค่าเฉลี่ยต่อพื้นที่เท่ากับ 42.86 ± 13.72 ชิ้น/900 ตารางเซนติเมตร สามารถแบ่งประเภทขยะทะเลได้ทั้งหมด 11 ประเภท ได้แก่ พลาสติก ยาง โฟม ไม้ โลหะ กระดาษ ขยะเศษอาหาร แก้ว ผ้า บุหรี่/ก้นบุหรี่ และขยะอื่น ๆ(เช่น เทียน ฯลฯ) โดยพบว่าขยะประเภทพลาสติกมีปริมาณมากที่สุดทั้งขยะทะเลขนาดใหญ่และขนาดเล็ก ส่วนบุหรี่/ก้นบุหรี่มีปริมาณมากเป็นอันดับที่สอง ปริมาณของขยะทะเลรวมและปริมาณขยะทะเลรายประเภทในแต่ละเดือนมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (p ≤ 0.01) และมีความสัมพันธ์กับกิจกรรมที่เกิดขึ้นบนชายหาดในช่วงเวลานั้น ๆ และพบว่าปริมาณของขยะทะเลต่อพื้นที่มีความสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศได้แก่ ความเร็วและทิศทางลมในช่วงวันที่ทำการเก็บตัวอย่าง รองลงมาคือ การไหลเวียนของกระแสน้ำ และปริมาณน้ำท่าของแม่น้ำที่อยู่ใกล้กับชายหาด แต่ไม่มีความสัมพันธ์กับปริมาณน้ำฝน จากการวิเคราะห์หาแหล่งที่มาของขยะทะเลด้วยวิธี Matrix scoring พบว่าแหล่งที่มาหลักของขยะทะเลมาจากนักท่องเที่ยวและกิจกรรมบนชายหาด 54.21% รองลงมาคือ น้ำท่า 25.32% เรือสินค้า 8.46% เรือประมง/กิจกรรมตกปลา 7.87% และสิ่งก่อสร้างในทะเล 4.14% ตามลำดับ