การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการเรียนรู้เพื่อการเป็นผู้สูงอายุที่มีศักยภาพ

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ก) ศึกษาสถานภาพผู้สูงอายุที่มีศักยภาพตามองค์ประกอบ 5 ด้าน คือ 1) สุขภาพกายดี 2) สุขภาพจิตดี 3) มีการจัดการการเงิน 4) มีความสัมพันธ์กับชุมชน และ 5) ทำตนให้เป็นประโยชน์ต่อสังคม ข) เพื่อศึกษาระดับความต้องการเรียนรู้ ค) วิเคราะห์ระดับความรู้ ง) วิเคราะห์ระดับความสำคัญของปัจจัยที่ส่งผลต่อการเรียนรู้เพื่อการเป็นผู้สูงอายุที่มีศักยภาพ และ จ) ศึกษาความแตกต่างระหว่าง เพศ อายุ และระดับการศึกษาที่มีความสัมพันธ์กับตัวแปรด้านต่างๆ ผู้วิจัยมีสมมุติฐานว่าผู้สูงอายุที่มีศักยภาพแตกต่างกันจะมีความต้องการเรียนรู้ ระดับความรู้ และให้ความสำคัญกับปัจจัยที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน ผู้วิจัยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างสมาชิกในชมรมของสำนักงานกรุงเทพมหานคร ทำการสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิจำนวน 395 คน ใช้ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ข้อมูล ทดสอบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยของ 2 กลุ่มด้วยค่า t-test และมากกว่า 2 กลุ่ม ด้วยค่า F-test (One way ANOVA) ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ 0.05 ผลการวิจัยพบว่ากลุ่มตัวอย่างประเมินตนเองว่ามีศักยภาพอยู่ในระดับดี มีความต้องการเรียนรู้ในระดับมาก เรียงตามลำดับคะแนนเฉลี่ยคือ การดูแลสุขภาพ การปรับตัวให้มีสุขภาพจิตดี การสร้างความสัมพันธ์กับชุมชนและการทำประโยชน์ให้สังคม และประเมินตนเองว่ามีความรู้ในในองค์ประกอบ5ด้าน ระดับสูง มีความเห็นว่าปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดการเรียนรู้ที่สำคัญเรียงตามลำดับคะแนนเฉลี่ย คือ 1) แรงจูงใจที่อยากเรียนรู้ของผู้สูงอายุ 2) ปัจจัยด้านเศรษฐกิจ 3) การชักนำจากสมาชิกในสังคมให้เรียนรู้ 4) มาตรการส่งเสริมการเรียนรู้ของรัฐ 5) สมาชิกในครอบครัว 6) กฏหมายที่เอื้อต่อการเรียนรู้ 7) ปัจจัยทางเทคโนโลยีเช่นอินเทอร์เน็ต ความแตกต่างระหว่าง เพศ อายุ และระดับการศึกษาที่มีความสัมพันธ์กับความต้องการเรียนรู้ ความรู้ และปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดการเรียนรู้ การทดสอบสมมติฐานพบว่า ผู้สูงอายุที่ประเมินตนเองว่ามีศักยภาพดีและดีมากทั้ง 5 ด้าน มีความต้องการเรียนรู้มาก มีความรู้สูง และให้ความสำคัญสูงกับแรงจูงใจ ว่าเป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ ซึ่งเป็นความเห็นที่ต่างจากผู้สูงอายุที่อยู่ในกลุ่มที่ประเมินตนเองว่ามีศักยภาพปานกลาง หรือไม่ดี