แนวทางเพื่ออนุรักษ์โบราณสถานในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง กำแพงเพชร สุโขทัย พิจิตร และพิษณุโลก

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้ เป็นการศึกษาแนวทางเพื่ออนุรักษ์โบราณสถานในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนล่างซึ่งประกอบด้วย 4 จังหวัด คือ จังหวัดกำแพงเพชร สุโขทัย พิจิตร และพิษณุโลก เหตุผลที่เลือกพื้นที่ดังกล่าวเป็นพื้นที่ตัวอย่างเนื่องจากบริเวณดังกล่าวมีความสำคัญต่อประวัติศาสตร์ของชาติมาตั้งแต่ประมาณต้นพุทธศักราชที่ 17 เรื่องราวต่างๆ ของเมืองโบราณในพื้นที่ส่วนนี้ จะปรากฏอยู่ในเอกสารหรือพงศาวดาร หรือแม้กระทั่งในนิทานพื้นบ้าน ตามประวัติศาสตร์ได้กล่าวถึงอาณาจักรสุโขทัยในฐานะที่เป็นอาณาจักรแรกของไทยมีอารยธรรมเป็นของตัวเอง อาทิ ศิลปกรรม เทคโนโลยี อุตสาหกรรม และการค้า และเป็นศูนย์กลางของการบริหารที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งมีหลักฐานทางด้านประวัติศาสตร์ และโบราณคดีหลงเหลืออยู่อีกเป็นจำนวนมาก ปัจจุบัน ประเทศไทยกำลังมีการพัฒนาอย่างรีบด่วน การขยายตัวของชุมชน การใช้ที่ดินการก่อสร้างแลสาธารณูปโภค ก่อให้เกิดผลเสียหายต่อแหล่งประวัติศาสตร์และโบราณคดี และจากการศึกษาสภาพปัญหาในเขตพื้นที่ศีกษา พบว่า มีโบราณสถานหลายแห่งอยู่ในสภาพเสื่อมโทรมไปทั่วเนื่องจากสภาพธรรมชาติและจากฝีมือมนุษย์ ความสำคัญของแหล่งประวัติศาสตร์และโบราณคดีในพื้นที่บริเวณนี้ จึงมีคุณค่ามากพอที่จะได้รับอนุรักษ์ไว้อย่างรีบด่วน ทั้งนี้ เพื่อเป็นการป้องกันปัญหาการทำลายโบราณสถาน ก่อนที่ความเจริญทางด้านเศรษฐกิจจะรุกล้ำเข้าไปในส่วนที่เป็นโบราณสถานเพิ่มขึ้น ผลจากการศึกษาสภาพปัญหาในพื้นที่ดังกล่าว จึงได้กำหนดแนวทางเพื่อการอนุรักษ์แหล่งประวัติศาสตร์และโบราณคดีในบริเวณพื้นที่ที่ทำการศึกษา ซึ่งจะเป็นหลักการเบื้องต้นที่เป็นประโยชน์ สำหรับใช้ในการวางแผนงานและโครงการเพื่ออนุรักษ์โบราณสถาน ในบริเวณอื่นๆ ของประเทศต่อไป