การศึกษาความยืดหยุ่นและแรงสนับสนุนทางสังคมของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ ณ ศูนย์ประสานความร่วมมือระหว่างไทยแลนด์-ออสเตรเลีย-เนเธอร์แลนด์เพื่อการศึกษาวิจัยทางคลินิกด้านโรคเอดส์ ศูนย์วิจัยโรคเอดส์ สภากาชาดไทย

Abstract

เหตุผลของการทำวิจัย : ประเทศไทยมีผู้ติดเชื้อเอชไอวีสะสมทั้งหมด 1,201,839 ราย จากการคาดประมาณ ปี พ.ศ.2558 และยังมีชีวิตอยู่ประมาน 600,000 ราย แม้ว่าหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่างพยายามที่จะลดการเลือกปฏิบัติและการตีตรา แต่ก็มีผู้ติดเชื้อเอชไอวี เพียง 355,123 ราย ที่เข้าถึงการรักษาภายใต้ระบบสุขภาพแห่งชาติ ทั้งนี้อาจ ส่วนหนึ่ง อาจเกิด จากผลกระทบของการตีตราและการเลือกปฏิบัติมี หลายการศึกษาพบว่า การสนับสนุนทางสังคมและความยืดหยุ่น สามารถลดผลกระทบจากการถูกตีตราและการเลือกปฏิบัติได้ ทั้งยังส่งผลให้เกิดคุณภาพชีวิตที่ดี วัตถุประสงค์ : เพื่อการศึกษาความยืดหยุ่นและแรงสนับสนุนทางสังคมของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ ณ ศูนย์ประสานความร่วมมือระหว่างไทยแลนด์-ออสเตรเลีย-เนเธอร์แลนด์ เพื่อการศึกษาวิจัยทางคลินิกด้านโรคเอดส์ ศูนย์วิจัยโรคเอดส์ สภากาชาดไทย ณ กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย วิธีการทำวิจัย : การศึกษานี้ได้รับการอนุมัติ จากคณะกรรมการพิจารณาจริยธรรมการวิจัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาสาสมัครทุกรายได้ เขียนเอกสารให้ความยินยอม ก่อนเข้าร่วมการศึกษานี้ และ จึงทำการตอบแบบสอบถามทั้ง 3 ส่วน ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล ,แบบวัดความยืดหยุ่น ฉบับภาษาไทย ซึ่งแปลจาก Wagnlid and Young (1993) และแบบสอบถามแรงสนับสนุนทางสังคม ตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2559 ถึงเดือน ธันวาคม พ.ศ. 2559 การแปลผล ความยืดหยุ่นใช้ระดับคะแนน สูง(147-175) ปานกลาง(121-146) ต่ำ(<121) และ แรงสนับสนุนทางสังคมแปลผลด้วย ระดับคะแนน สูง(≥74), ปานกลาง(47-73), ต่ำ(20-46) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความยืดหยุ่น และแรงสนับสนุนทางสังคมของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ วิเคราะห์ผลโดย ไคสแควร์ และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน การวิเคราะห์ทางสถิติ ดำเนินการโดยใช้ SPSS รุ่น 22.0 และใช้ค่า p < 0.005 เพื่อระบุความมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการศึกษา : จากกลุ่มตัวอย่างผู้ติดเชื้อเอชไอวี จำนวน 130 ราย อายุเฉลี่ย Median (IQR) 43 (36 - 49) ปี ส่วนใหญ่เป็นเพศชายร้อยละ 69 และเป็นเพศหญิง 31% ส่วนใหญ่มีสถานภาพโสดร้อยละ 47 และจบการศึกษาระดับปริญญาตรีร้อยละ 43 และประมานร้อยละ26 มีรายได้อยู่ในช่วง 5,000 - 10,000 บาท กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัส โดยมีระยะเวลาการรักษา ปริมาณเม็ดเลือดขาวหลังการรักษาเฉลี่ย 11.3(IQR 5-16.6) ปี เกือบ 2 ใน 3 (72%) มีปริมานเม็ดเลือดขาว ณ ปัจจุบัน มากกว่า 500 cell/mm3 ค่าเฉลี่ยของเม็ดเลือดขาว CD4 Median (IQR) 608.5 (484 - 782) cell/mm3 และมีปริมาณไวรัสเอชไอวี ณ ปัจจุบันน้อยกว่า 50 copies/ml ถึงร้อยละ 99 ทั้งนี้ร้อยละ 55 มีระดับความยืดหยุ่นระดับสูง (ค่าเฉลี่ย = 142.2, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน = 24.2) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับความยืดหยุ่นได้แก่แรงสนับสนุนทางสังคม (สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน = 0.25, p < 0.01) และร้อยละ 61 มีแรงสนับสนุนทางสังคมในระดับปานกลางค่อนไปทางสูง (ค่าเฉลี่ย = 70.2 , ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน =13.3) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับแรงสนับสนุนทางสังคมได้แก่อายุ (สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน = - 0.348, p < 0.01) ระดับการศึกษา (สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน = 0.31, p < 0.01) รายได้เฉลี่ยต่อเดือน (สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน = 0.32, p < 0.01) และระยะเวลาในการเข้ารับการรักษา (สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน = 0.26, p < 0.01) สรุป : จากการศึกษา ในกลุ่มตัวอย่างผู้ติดเชื้อเอชไอวี วัยผู้ใหญ่ ที่มีระดับไวรัสต่ำ และระดับเม็ดเลือดขาวสูงพบว่าส่วนใหญ่ มีความยืดหยุ่นในระดับสูงและมีแรงสนับสนุนทางสังคมในระดับปานกลางค่อนไปทางสูงระดับแรงสนับสนุนทางสังคมที่สูงขึ้นมีความสัมพันธ์กับความยืดหยุ่นที่สูงขึ้น ในขณะที่แรงสนับสนุนทางสังคม มีความสัมพันธ์กับ อายุที่มากขึ้น การศึกษาระดับสูง และระยะเวลาในการเข้ารับการรักษาที่ยาวนาน