ปัจจัยและกลไกการปนเปื้อนไนเตรทในชั้นน้ำบาดาลบริเวณศูนย์การศึกษาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริและบริเวณใกล้เคียง ในจังหวัดเพชรบุรี

Abstract

ปัจจุบันมีการเพิ่มผลผลิตจากการเกษตรและการเจริญเติบโตทางด้านอุตสาหกรรมส่งผลให้เกิดการขาดแคลนทรัพยากรน้ำโดยเฉพาะน้ำผิวดิน ดังนั้นจึงมีการนำน้ำบาดาลมาใช้มากขึ้นทำให้ระดับน้ำบาดาลลดต่ำลง นอกจากนี้คุณภาพน้ำบาดาลยังไม่เหมาะสมต่อการนำมาใช้ในการอุปโภคและบริโภคเนื่องจากการปนเปื้อนของสารเคมีจากกิจกรรมของมนุษย์โดยเฉพาะการปนเปื้อนของไนเตรท จุดประสงค์ของงานครั้งนี้คือหาปัจจัยและกระบวนการที่ส่งผลต่อปริมาณไนเตรทในน้ำบาดาลในพื้นที่เกษตรกรรมหนาแน่นตัวอย่างน้ำบาดาลเก็บจากพื้นที่ห้วยทราย จังหวัดเพชรบุรี จำนวน 66 บ่อ ในช่วงเดือนตุลาคม 2557 (ฤดูฝน) และ 62 บ่อในเดือนกุมภาพันธ์ 2558 (ฤดูร้อน) โดยกำหนดจุดเก็บตัวอย่างน้ำบาดาลครอบคลุมพื้นที่การใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่ห้วยทราย ผลการศึกษาพบว่าในฤดูฝน น้ำบาดาลจาก 2 บ่อ มีค่าไนเตรทเกินจากค่ามาตรฐาน (<45 มิลลิกรัมต่อลิตร) โดยมีค่า 46.85 และ 49.74 มิลลิกรัมต่อลิตร ในชั้นน้ำบาดาลที่ราบลุ่มและตะกอนเชิงเขา (Qfd) ในฤดูร้อนไม่พบน้ำบาดาลที่มีค่าเกินมาตรฐาน ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า ค่าไนเตรทสูงสุดในฤดูฝนและฤดูร้อนพบได้ในพื้นที่รับน้ำเช่นเดียวกัน จากการใช้แบบจำลองเสปรดชีท พบว่าความเข้มข้นของไนเตรทในชั้นผิวดิน ปริมาณของน้ำฝนที่ซึมลงสู่ชั้นน้ำบาดาล และกระบวนการไหลในชั้นน้ำบาดาลของพื้นที่มีผลต่อปริมาณไนเตรทในน้ำบาดาล