การวิเคราะห์เชิงโครงสร้างของกระบวนการผลิตข่าววิทยุเนชั่น

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโครงสร้างการทำงาน กระบวนการผลิตและกลวิธีการนำเสนอของรายการข่าววิทยุเนชั่น และวิเคราะห์การนำเสนอประเด็นเนื้อหาข่าวการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม ของรายการวิเคราะห์ข่าววิทยุเนชั่น โดยใช้แนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับโครงสร้าง และผลกระทบชองสื่อมวลชน แนวคิดเกี่ยวกับข่าว เสรีภาพ และความเป็นกลางชองสื่อมวลชน และสื่อมวลชนกับการกำหนดวาระ พร้อมกับการสัมภาษณ์ผู้บริหารและผู้ดำเนินรายการวิเคราะห์ข่าว วิทยุเนชั่น ผลการวิจัย พบว่า ภายใต้โครงสร้างที่รัฐเป็นเจ้าของสื่ออิเล็กทรอนิกส์ประเภทวิทยุกระจายเสียง แต่ให้บริษัทเอกชนดำเนินการได้โดยระบบการสัมปทานเวลาออกอากาศ เป็นผลให้วิทยุเนชั่น ซึ่งเป็นองค์กรธุรกิจเอกชนด้านข่าวสารต้องประสบปัญหาในการนำเสนอข่าวสาร เสรีภาพในการนำเสนอข่าว สารจึงเป็นเสรีภาพภายในกรอบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีที่ส่งผลกระทบต่อเจ้าของสถานี ทำให้การดำเนินธุรกิจต้องปรับตัวใหม่ เพื่อความอยู่รอด จากการเช่าเวลามาเป็นการรับจ้างผลิตข่าว ซึ่งน่าจะส่งผลต่อนโยบายที่เคยวางไว้ว่า จะกระจายข่าวสารให้กับสังคมให้ได้มากที่สุด และสื่อวิทยุในสังคมไทย น่า จะมีรายการข่าวที่มีคุณภาพ ในขณะที่การปรับเปลี่ยนโครงสร้างภายในองค์กรที่มีการจัดตั้งสำนักข่าวเนชั่น เพื่อเป็นกลไกในการผลิตข่าวป้อนสื่อในเครือเนชั่นทั้งหมด แม้จะสอดคล้องกับอุดมคติขององค์กร แต่จะขัดแย้งกับอุดมคติของความเป็นมืออาชีพด้านสื่อมวลชน ซึ่งส่งผลต่อความไม่หลากหลายของข้อมูล ข่าวสาร และอาจเป็นการผูกขาดทางความคิดได้ นอกจากนี้ วิทยุเนชั่นมีการนำเสนอประเด็นเนื้อหาข่าวที่ไม่สมดุลย์ระหว่างประเด็นข่าวการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมในรายการ “เก็บตกจากเนชั่น” และ “พูดจาประสาข่าว” เนื่องจากผู้ดำเนินรายการนำเสนอประเด็นข่าวการเมืองในสัดส่วนที่มากที่สุด แต่นำเสนอประเด็นข่าว สังคมน้อยมาก ซึ่งไม่เป็นไปตามนโยบายที่ไวัวางไว้ อย่างไรก็ดี ในการกำหนดวาระประเด็นข่าวหลักมี ความสอดคล้องกับการนำเสนอข่าวหลักของหนังสือพิมพ์รายวัน