การจำแนกประเภทและการหาความเข้มข้นของคาร์บอนอินทรีย์ละลายในแม่น้ำปราณบุรีโดยใช้วิธีฟลูออเรสเซนส์และวิธีออกซิเดชันที่อุณหภูมิสูง

Abstract

ประเภทและความเข้มข้นของคาร์บอนอินทรีย์ละลายในแหล่งน้ำธรรมชาติสามารถบ่งบอกได้ถึงแหล่งที่มาและคุณภาพของน้ำ โดยในการศึกษานี้ทำการเก็บตัวอย่างน้ำจากต้นน้ำจนถึงปากแม่น้ำปราณบุรีจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นระยะเวลา 4 เดือน ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม 2563 และเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม 2564 โดยวิเคราะห์จำแนกประเภทของสารอินทรีย์ละลายด้วยวิธีการ fluorescence excitation-emission matrix (EEM) spectroscopy และ parallel factor (PARAFAC) analysis ในขณะที่วิเคราะห์ความเข้มข้นของคาร์บอนอินทรีย์ละลายด้วยวิธี high-temperature catalytic oxidation (HTCO) ผลการศึกษาพบสารอินทรีย์ละลายจำนวน 4 ประเภท คือ marine humic-like (C1), humic acid-like (C2), fulvic acid-like (C3), protein-like (tryptophan และ tyrosine)(C4) ซึ่งประเภทของสารอินทรีย์ละลายที่พบนั้นเปลี่ยนแปลงไปตามพื้นที่ที่แม่น้ำไหลผ่าน โดยพบ humic acid-like และ fulvic acid-like มากบริเวณพื้นที่ป่าไม้และเกษตรกรรม พบ protein-like จากน้ำเสียที่ระบายจากชุมชน และพบ marine humic-like มากที่ปากแม่น้ำและชายฝั่งทะเล นอกจากนี้ยังพบว่าแนวโน้มความเข้มข้นของคาร์บอนอินทรีย์ละลายมีค่าอยู่ในระดับปานกลางที่ต้นน้ำ จากนั้นเพิ่มสูงขึ้นเมื่อไหล่ผ่านพื้นที่ป่าไม้และเกษตรกรรม และมีค่าเพิ่มสูงขึ้นมากจากการระบายน้ำเสียออกจากชุมชนลงสู่แม่น้ำ สุดท้ายมีค่าลดต่ำลงบริเวณปากแม่น้ำจากการถูกเจือจางด้วยน้ำทะเลที่มีความเข้มข้นคาร์บอนดินทรีย์ละลาย จากผลการศึกษาสามารถสรุปได้ว่าพื้นที่ที่มีการใช้งานแตกต่างกันส่งผลต่อประเภทและความเข้มข้นของคาร์บอนอินทรีย์ละลายที่พบในแม่น้ำปราณบุรี