การวิเคราะห์การอยู่รอดของผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี แบบเรื้อรังในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

Abstract

ศึกษาอัตราการอยู่รอดของผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีแบบเรื้อรัง ในกลุ่มที่เป็น carrier, chronic hepatitis และ cirrhosis วิธีการวิจัย: ค้นหารายชื่อผู้ป่วยที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบบีจากสมุดบันทึกการตรวจ HbsAg ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2529-2539 จากภาควิชาจุลชีววิทยา คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ได้ทั้งหมดจำนวน 5,520 คน เพื่อไปหาหมายเลขประจำตัวผู้ป่วยและประวัติผู้ป่วย ได้ประวัติมาศึกษาทั้งหมด 1,213 เล่ม โดยมี inclusion criteria คือ (1) เป็นผู้ป่วยอายุมากกว่า 15 ปี (2) มีผลการตรวจ HbsAg อย่างน้อย 2 ครั้งว่า positive (3) มีผลการตรวจการทำงานของตับอย่างน้อย 1 ครั้ง/ปี เป็นเวลาอย่างน้อย 2 ปี exclusion criteria คือ (1) ผู้ป่วยเป็นโรคตับอักเสบเรื้อรังหรือตับแข็งจากสาเหตุอื่นๆ เช่น Wilson disease, hemochromatosis ฯลฯ (2) เป็นโรคเรื้อรังอย่างอื่น เช่น มะเร็ง, โรคหัวใจขาดเลือด, โรคไตวาย, โรคเบาหวาน, โรครูมาตอยด์, โรคอ้วน, โรคไขมันในเลือดสูง (3) anti HIV+, หรือ IVDU (4) ใช้ยาที่ทำให้เกิดการอักเสบของตับเป็นระยะเวลานานหรือทำให้เกิด reactivation ในกรณีของผู้ป่วยที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบบีอยู่แล้ว เช่น steroid, immunosuppressive หลังจากดูตาม criteria ดังกล่าวแล้ว มีผู้ป่วยเข้าในการศึกษาทั้งหมด 342 คน ผลการวิจัย: ติดตามผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีแบบเรื้อรังเป็นจำนวนทั้งหมด 342 คน คิดเป็น 1,333 ครั้งของการมาพบแพทย์ เป็นผู้ป่วยที่เป็นพาหนะนำเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเท่านั้น 200 คน, เป็นตับอักเสบเรื้อรัง 115 คน และเป็นตับแข็ง 27 คน ผู้ป่วยได้รับการติดตามรักษาน้อยกว่า 5 ปีมีจำนวน 190 คน ผู้ป่วยที่ได้รับการติดตามรักษามากกว่า 5 ปีจำนวน 152 คน ระยะเวลาเฉลี่ยในการติดตามผู้ป่วยทั้งหมด 5.2 ปี พบผู้ป่วยเป็นมะเร็งตับ 8 คน ซึ่งเป็นผู้ป่วยที่อยู่ในกลุ่มพาหะนำเชื้อไวรัสตับอักเสบบี 1 คน, ในกลุ่มตับอักเสบแบบเรื้อรัง 4 คน และในกลุ่มตับแข็ง 3 คน โดยมีระยะเวลาตั้งแต่มาตรวจที่ รพ.จุฬาฯ จนถึงเป็นมะเร็งตับ ตั้งแต่ 2-13 ปี เฉลี่ย 5.3 ปี ผู้ป่วยมีอายุในขณะที่เป็นมะเร็งตับ ระหว่าง 35-67 ปี (อายุเฉลี่ย 54.6 ปี) ปัจจัยที่มีผลต่อการกลายเป็นมะเร็งตับ คือ กลุ่มผู้ป่วยในตอนแรกที่เข้าศึกษา สรุป: ผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีแบบเรื้อรัง ถ้าเป็นตับแข็งจะมีโอกาสเป็นมะเร็งตับมากกว่าการเป็นตับอักเสบแบบเรื้อรัง และการเป็นพาหะนำเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเท่านั้นตามลำดับ