องค์ประกอบทางชลศาสตร์ในการเปิดปิดบานประตูเขื่อนทดน้ำบางปะกง

Abstract

ศึกษาค่าระดับน้ำขึ้นลง และค่าอัตราการไหลที่มีผลต่อการเปิดปิดบานประตูเขื่อนทดน้ำบางปะกง และหาความสัมพันธ์ของระยะเวลาการแพร่ความเค็มจากเขื่อนถึงสถานีสูบน้ำ ระดับน้ำขึ้นลงสูงสุดที่ท้ายเขื่อน จากการเปิดปิดบานประตูโดยแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ แบบ 1 มิติ (โปรแกรม ISIS Flow และ ISIS Quality) เพื่อหาแนวทางเลือกในการเปิดปิดบานประตู สำหรับควบคุมค่าระดับน้ำขึ้นลงสูงสุดที่ท้ายเขื่อน และระยะเวลาการแพร่ความเค็มจากเขื่อนถึงสถานีสูบน้ำ ขอบข่ายเวลาในการศึกษาตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนถึงมกราคม ซึ่งเป็นช่วงดำเนินการเปิดปิดบานประตูเขื่อนของโครงการเขื่อนทดน้ำบางปะกง ผลการศึกษาจากแบบจำลองพบว่า การเปิดปิดบานประตูเขื่อน ควรเริ่มที่ค่าความเค็ม 0.1 ppt ที่เขื่อนทดน้ำ ตรงกับค่าอัตราการไหลที่โอกาสเกิด 3 ค่าได้แก่ ที่โอกาสเกิด 20% 50% และ 80% มีค่าเท่ากับ 49.20, 44.47, 29.47 ลบ.ม./วินาที ตามลำดับ โดยมีระยะเวลาเฉลี่ยในการแพร่ปริมาณความเค็มที่ 0.1 ppt ที่เขื่อนถึงสถานีสูบน้ำที่ปริมาณความเค็ม 1 ppt ตามสภาวะธรรมชาติเท่ากับ 13 วัน ผลจากการศึกษารูปแบบการเปิดปิดบานประตูทั้งแบบคงที่และไม่คงที่พบว่า ความเค็มและระดับน้ำที่เกิดขึ้นในลำน้ำขึ้นกับขนาดของช่องเปิดบาน และระดับน้ำสูงสุดและต่ำสุดที่ปากแม่น้ำเป็นหลัก ขณะที่ระยะเวลาในการแพร่ความเค็มจากเขื่อนถึงสถานีสูบน้ำ ขึ้นกับอัตราการไหลของน้ำและขนาดของช่องเปิดบาน การทดสอบกรณีเปิดปิดบานแบบควบคุมกับเหตุการณ์ที่ผ่านมาพบว่า ให้ค่าระดับที่ท้ายเขื่อนและระยะเวลาในการแพร่ความเค็มที่ใกล้เคียง กับค่าที่กำหนดในรูปแบบการเปิดบานตามกรณีต่างๆ