การวิเคราะห์เนื้อหาเรื่องเอดส์ในหนังสือพิมพ์รายวันของประเทศไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณเนื้อที่ ความถี่, ประเด็น, รูปแบบ, ทิศทาง, แหล่งข่าว ในการนำเสนอเรื่องเอดส์ของหนังสือพิมพ์รายวันในประเทศไทยตั้งแต่เดือนมกราคม พ.ศ. 2527 จนกระทั่งเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2542 รวมทั้งศึกษาหลักเกณฑ์ในการกำหนดวาระเรื่องเอดส์ของบรรณาธิการและผู้สื่อข่าวสายสาธารณสุขของหนังสือพิมพ์รายวันในประเทศไทยโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาและการสัมภาษณ์เชิงลึกเป็นแนวทางในการวิจัย ผลการวิจัยพบว่า 1. หนังสือพิมพ์เชิงคุณภาพมีการนำเสนอเรื่องเอดส์ทั้งในด้านเนื้อที่, ความถี่มากกว่าหนังสือพิมพ์กึ่งคุณภาพกึ่งปริมาณ โดยหนังสือพิมพ์ Bangkok Post มีเนื้อที่และความถี่ในการนำเสนอเรื่องเอดส์มากที่สุด รองลงมาคือ หนังสือพิมพ์มติชนและไทยรัฐตามลำดับ 2. พบว่ามีการนำเสนอประเด็นเกี่ยวกับเรื่องเอดส์ 17 ประเด็น โดย 5 ประเด็นแรกที่หนังสือพิมพ์ทั้ง 3 ชื่อฉบับนำเสนอมากที่สุดคือ บุคคลกลุ่มต่างๆ กับโรคเอดส์, กิจกรรมต้านเอดส์, สถานการณ์ด้านเอดส์, การค้นพบทางวิทยาศาสตร์ วัคซีนและยารักษาเอดส์, โรคเอดส์ การติดต่อ การป้องกันรักษาและผลกระทบ 3. รูปแบบในการนำเสนอพบว่ามี 7 รูปแบบได้แก่ ข่าว บทความ คอลัมน์ตอบปัญหาทางการแพทย์ บทบรรณาธิการ สารคดี บทสัมภาษณ์ คอลัมน์แสดงความคิดเห็น 4. ทิศทางในการนำเสนอ พบว่ามีการนำเสนอในทิศทางเชิงเป็นกลางมากที่สุด รองลงมาคือทิศทางเชิงลบและทิศทางเชิงบวกตามลำดับ 5. แหล่งข่าวในการนำเสนอเรื่องเอดส์ พบว่า หนังสือพิมพ์รายวันในประเทศไทยมีการใช้แหล่งข่าวถึง 13 แหล่งข่าว โดยแหล่งข่าวที่หนังสือพิมพ์ใช้มากที่สุด 5 ลำดับแรกได้แก่ บุคคลที่ไม่ได้ระบุแหล่งที่สังกัด, สำนักข่าวต่างประเทศ, กระทรวงสาธารณสุขและเจ้าหน้าที่, องค์กรภาครัฐและ NGO ตามลำดับ 5. หลักเกณฑ์ในการกำหนดวาระเรื่องเอดส์ ทั้งนี้จากการสัมภาษณ์เชิงลึกบรรณาธิการข่าวและผู้สื่อข่าวสายสาธารณสุขสามารถแบ่งการศึกษาได้เป็น 4 ประเด็น คือ 1. สาเหตุที่เรื่องเอดส์ได้รับการกำหนดเป็นวาร 2. ปัจจัยในการกำหนดวาระเอดส์ 3. กระบวนการในการกำหนดวาระเอดส์ 4. ข้อจำกัดในการกำหนดวาระเอดส์