การศึกษามาตรการด้านผังเมือง เพื่อควบคุมสภาวะแวดล้อมของเมืองท่องเที่ยวชายทะเล กรณีศึกษาเมืองพัทยา : รายงานวิจัย

Abstract

เมืองพัทยาเป็นเมืองท่องเที่ยวชายทะเล ที่มีความสวยงามและสำคัญของประเทศ ข้อได้เปรียบของเมืองพัทยาในด้านภูมิประเทศและความสะดวกในการคมนาคา อีกทั้งระยะทางซึ่งไม่ไกลจากกรุงเทพมหานคา จึงทำให้เมืองพัทยามีการขยายตัวอย่างรวดเร็วของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว การขยายตัวดังกล่าวก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของเมืองพัทยาอย่างมาก ดังนั้น ในการศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพของการพัฒนาและปัญหาสภาวะแวดล้อมของเมือง แผนและมาตรการการควบคุมในพื้นที่ รวมไปถึงผลกระทบที่เกิดจากการใช้มาตรการควบคุมที่ผ่านมา เพื่อนำเสนอเป็นแนวางการกำหนดมาตรการที่เหมาะสมในการควบคุมสภาวะแวดล้อมของเมือง การศึกษาครั้งนี้พบว่าปัญหาเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมเมืองพัทยาที่ปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบัน เช่น ปัญหาความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติ ปัญหาน้ำเสีย ปัญหาขยะ ปัญหามลพิษต่าง ๆ นั้นเป็นผลจากความไม่สมดุลย์ของกิจกรรมการใช้ที่ดินกับความสามารถในการรองรับของทรัพยากรธรรมชาติและการพัฒนาระบบสาธารณูปโภคของเมือง ขณะที่เมืองพัทยามีมาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องในการควบคุมกิจกรรมการใช้ที่ดิน ซึ่งประกอบไปด้วย 1. กฎกระทรวงฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2522) ออกตามพระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2479 ว่าด้วยการควบคุมการก่อสร้างริมทะเลหาดพัทยา - จอมเทียน 2. กฎกระทรวงฉบับที่ 64 (พ.ศ. 2531) ออกตามพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 ปัจจุบันเมืองพัทยากำลังมีการปรับปรุงผังเมืองรวมครั้งที่ 2 3. พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2535 4. ประกาศกระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม เรื่อง การกำหนดเขตพื้นที่และมาตรการควบคุมสิ่งแวดล้อมบริเวณเมืองพัทยา พ.ศ. 2535 (ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2540) ออกตามพระราชบัญยัติส่งเสริมรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 เมืองพัทยาใช้ข้อกฎหมายต่าง ๆ ที่กล่าวมาแล้วควบคุมการสร้าง และทิศทางการขยายตัวของเมืองแต่ไม่ปรากฏว่ามีข้อบัญญัติของเมืองในการควบคุมการก่อสร้าง แม้ว่าจะมีการประกาศบังคับใช้กฎหมายในบริเวณเมืองพัทยา แต่ก็ยังไม่สามารถควบคุมหรือป้องกันผลกระทบที่เกิดขึ้นกับสิ่งแวดล้อมได้ เนื่องจาก 1. ความไม่สัมพันธ์กันระหว่างการพัฒนาที่ดินของภาคเอกชนกับการพัฒนาระบบสาธารณูปโภคของเมือง 2. มาตรการทางกฎหมายที่มีอยู่ไม่ชัดเจนในการควบคุมและการบังคับใช้ นอกจากนี้แล้วยังพบว่ามาตรการต่าง ๆ ที่มีอยู่เป็นการกำหนดข้อห้า และไม่มีมาตรการเสริมเพื่อสร้างจูงใจให้เกิดกิจกรรมการใช้ที่ดินตามที่กำหนดไว้ในแผนการใช้ที่ดิน การศึกษาจึงได้เสนอแนะแนวทางในการกำหนดมาตรการเพื่อควบคุมป้องกันสภาวะแวดล้อมของเมืองไว้ดังนี้ 1. ในส่วนที่เกี่ยวกับการใช้ประโยชน์ที่ดิน ควรมีการเพิ่มเติมรายละเอียดของกิจกรรมและมาตรการเสริม เพื่อให้เกิดความชัดเจนในรูปแบบของเมือง และกระตุ้นให้เกิดความสนใจในการประกอบกิจกรรม 2. ในส่วนของการบังคับใช้ และความชัดเจนในการบังคับใช้มาตรการทางกฎหมายต่าง ๆ ควรมีการประสานกันทั้งระดับนโยบายและระดับปฏิบัติในการร่วมกันกำหนดกรอบแนวปฏิบัติให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน