อุปสงค์ต่อการขนส่งสินค้าทางรถไฟในประเทศไทย

Abstract

ปัจจุบันรัฐบาลได้เริ่มให้ความสนใจต่อการขนส่งสินค้าทางรถไฟมากขึ้นหลังจากที่ได้เน้นการพัฒนาการขนส่งทางถนนในช่วงสิบปีที่ผ่านมา เนื่องจากสภาวะน้ำมันมีราคาแพง ทำให้ต้องใช้วิธีการขนส่งที่ประหยัดน้ำมัน ดังนั้น การขนส่งสินค้าทางรถไฟ จึงได้เริ่มมีความสำคัญขึ้นมาเพื่อเป็นการขนส่งที่ประหยัดน้ำมันและลดความสูญเสียในด้านอื่น ๆ ด้วย วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ผู้เขียนมุ่งที่จะศึกษาถึงปัจจัยที่เป็นตัวกำหนดปริมาณสินค้าที่ทำการขนส่งทางรถไฟว่าประกอบด้วยอะไรบ้าง โดยแบ่งประเภทสินค้าที่จะทำการศึกษาออกเป็น 5 ประเภทใหญ่ ๆ คือ สินค้าประเภทน้ำมันและผลิตภัณฑ์น้ำมัน สินค้าประเภทเกษตรกรรมอันประกอบด้วย ข้าวและข้าวโพด สินค้าประเภทแร่ต่าง ๆ อันประกอบด้วย แร่แบไรท์ แร่ฟลูออไรท์ และแร่ยิบซั่ม สินค้าประเภทไม้ซุงไม้แปรรูป และสินค้ารวมของการรถไฟ ซึ่งระยะเวลาที่จะทำการศึกษาจะพิจารณาการขนส่งสินค้าในช่วงปี พ.ศ. 2508 -2523 การวิเคราะห์นี้ได้อาศัยทฤษฎีเศรษฐศาสตร์จุลภาค และวิธีการทางเศรษฐมิติควบคู่กันไป ผลจากกาวิเคราะห์ปรากฏว่า ปริมาณการขนส่งแปรผันตามมูลค่าการผลิต การขึ้นค่าระวางไม่ทำให้การขนส่งมีปริมาณลดน้อยลงเพราะการขนส่งทางอื่นมีค่าขนส่งสูงกว่าโดยเปรียบเทียบและการขนส่งทางรถบรรทุกไม่มีลักษณะดำเนินงานแข่งขันกับทางรถไฟเพราะทำการขนส่งในระยะใกล้ ๆ และรับขนส่งต่อเนื่องต่อจากรถไฟ ส่วนการส่งออกไม่ทำให้การขนส่งทางรถไฟเพิ่มขึ้นและยังทำให้ระยะทางเฉลี่ยลดลง ส่วนสินค้าประเภทผลิตภัณฑ์เกษตรและสินค้าประเภทแร่ ตัวแปรที่กำหนดไม่สามารถอธิบายถึงการเปลี่ยนแปลงในปริมาณการขนส่งทางรถไฟได้ดีนักอาจเนื่องมาจากมีการใช้อัตราค่าระวางพิเศษกับสินค้าทั้งสองประเภทนี้มาก ปริมาณที่บรรทุกจึงขึ้นอยู่กับนโยบายด้านการตลาดมากกว่าตัวแปรที่กำหนด ส่วนสินค้าประเภทผลิตภัณฑ์ไม้ ผลการศึกษาคล้ายคลึงกับสินค้าประเภทน้ำมันและปูนซีเมนต์ แต่การแข่งขันทางรถบรรทุกทำให้ปริมาณการขนส่งทางรถไฟลดลงและถ้าบรรทุกส่งทางรถไฟคราวละมาก ๆ และระยะทางไกล ๆ จะทำให้ค่าระวางต่ำลงได้ และปริมาณขนส่งสินค้ารวมของการรถไฟฯ จากการศึกษาพบว่า แปรผันตามมูลค่าการผลิตและแปรผันกลับค่าระวางส่วนการส่งออกไม่ทำให้การขนส่งทางรถไฟมีปริมาณเพิ่มขึ้น