การเปรียบเทียบต้นทุนในการจัดการศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนต้นสายสามัญของ โรงเรียนรัฐบาลและเอกชน : ศึกษาเฉพาะกรณีของกรุงเทพมหานคร

Abstract

การศึกษาในระดับมัธยมศึกษาได้มีความสำคัญขึ้นมามากในปัจจุบัน เนื่องจากแรงผลักดันอันเกิดจากความต้องการของสังคมในการเข้ารับการศึกษามีอิทธิพลสูงขึ้นทุกปี อีกทั้งได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐบาล โดยเฉพาะในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 5 ได้ให้ความสำคัญในการขยายการศึกษาระดับมัธยมศึกษา เพื่อให้ผู้เรียนได้มีโอกาสทัดเทียมกันในการเข้าเรียนระดับนี้มากขึ้น ปัญหาที่สำคัญคือ งบประมาณทางด้านการศึกษามีจำนวนจำกัดไม่เพียงพอแก่การดำเนินงาน ดังนั้นในการศึกษาครั้งนีจึงได้แสดงการเปรียบเทียบต้นทุนในการจัดการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้นของโรงเรียนรัฐบาลและเอกชน โดยพิจารณาจากประสิทธิภาพในการจัดการศึกษาของโรงเรียนแต่ละประเภท เพื่อให้การจัดสรรทรัพยากรของชาติที่มีอยู่อย่างจำกัดเกิดประโยชน์ต่อสังคมมากที่สุด ซึ่งได้ทำการศึกษา เฉพาะกรณีของกรุงเทพมหานคร ในปี พ.ศ. 2527 เท่านั้น โดยทำการศึกษาจากกลุ่มตัวอย่าง 114 ตัวอย่าง เป็นโรงเรียนรัฐบาล 57 ตัวอย่างและโรงเรียนเอกชน 57 ตัวอย่าง ด้วยหลักการวิเคราะห์ประสิทธิภาพของต้นทุน คำนวณออกมาในรูปของต้นทุนต่อหน่วย ซึ่งมีลำดับขั้นตอนในการศึกษาและผลสรุปดังนี้ การเปรียบเทียบประสิทธิภาพในการจัดการศึกษาของโรงเรียนรัฐบาลและเอกชนได้ประยุกต์หลักเศรษฐศาสตร์ จากทฤษฎีต้นทุนมาสร้างแบบจำลองทางเศรษฐมิติด้วยวิธี OLS ซึ่งพบว่า จำนวนนักเรียนที่สำเร็จการศึกษาเป็นตัวแปรที่มีอิทธิพลสำคัญในการกำหนดต้นทุนในการจัดการศึกษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และมีอิทธิพลในการอธิบายต้นทุนในการจัดการศึกษาได้ถึงร้อยละ 57 เมื่อเปรียบเทียบต้นทุนรวมเฉลี่ยในการจัดการศึกษาของโรงเรียนรัฐบาลและเอกชน ณ จุดต่ำสุดของต้นทุนรวมเฉลี่ยในการจัดการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ซึ่งเป็น 3057.99 บาท แล้วนั้น โรงเรียนรัฐบาลซึ่งมีต้นทุนรวมเฉลี่ยเป็น 3747.37 บาท มีประสิทธิภาพในการจัดการศึกษามากกว่าโรงเรียนเอกชน ซึ่งมีต้นทุนรวมเฉลี่ยเป็น 5619.57 บาท ถึงแม้ว่าโรงเรียนรัฐบาลมีประสิทธิภาพในการจัดการศึกษามากกว่าโรงเรียนเอกชนก็ตาม เมื่อพิจารณาลักษณะของต้นทุนแล้ว จะเห็นว่าต้นทุนรวมเฉลี่ยของโรงเรียนรัฐบาลยังสูงกว่า ต้นทุนรวมเฉลี่ย ณ จุดต่ำสุด ซึ่งอาจเนื่องมาจากโรงเรียนรัฐบาลขยายการผลิตคือ รับนักเรียนเข้ามาศึกษามากจนเกินระดับที่เหมาะสม ต้นทุนรวมเฉลี่ยจึงกลับเริ่มสูงขึ้น ซึ่งเกิดการไม่ประหยัดต่อขนาด ในขณะที่โรงเรียนเอกชนยังสามารถขยายการผลิตและรับภาระทางการศึกษาได้อีกมาก ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายนั้นรัฐบาลควรตระหนักถึงปัญหาการขยายการรับนักเรียนในโรงเรียนรัฐบาลเพิ่มมากเกินไป อันจะก่อให้เกิดการไม่ประหยัดต่อขนาดได้ แนวทางหนึ่งซึ่งอาจจะแก้ปัญหานี้ได้คือ ชลอการเพิ่มในการรับนักเรียนเข้ามาศึกษาในโรงเรียนรัฐบาล แล้วให้โรงเรียนเอกชนเข้ามาร่วมรับภาระในการจัดการศึกษามากขึ้นโดยการให้การอุดหนุนและส่งเสริมจากภาครัฐบาล แต่ก็ควรจะมีมาตรการในการควบคุมอัตราค่าธรรมเนียมการเรียนในระดับที่เหมาะสมไม่ให้มีผลกระทบต่อผู้รับบริการทางการศึกษามากเกินไป ก็จะเป็นการประหยัดงบประมาณรายจ่ายทางการศึกษาของรัฐบาล ซึ่งมีค่อนข้างจะจำกัดไปได้มาก