การวางแผนนโยบายเพื่อการพัฒนาศูนย์กลางชุมชนบางกะปิ

Abstract

เนื่องจากศูนย์กลางชุมชนบางกะปิเป็นจุดตัดของถนนสายสำคัญ 4 สาย คือ ถนนลาดพร้าว ถนนสุขาภิบาล 1 ถนนสุขาภิบาล 2 และถนนคลองตัน-บางกะปิ และเป็นทางผ่านเข้าออกของย่านศูนย์กลางกรุงเทพมหานครกับย่านพักอาศัยชานเมืองเป็นจำนวนมาก ดังนั้นจึงมีนักลงทุนสร้างอาคารพาณิชย์ขึ้นอย่างมากมาย การเจริญเติบโตของศูนย์กลางบางกะปิจึงเป็นไปตามแนวสองฟากถนน นอกจากอาคารพาณิชย์แล้ว ยังมีสถาบันราชการ และธุรกิจเอกชนรวมอยู่ด้วยเป็นจำนวนมาก เช่น ที่ทำการเขตบางกะปิ ที่ทำการไปรษณีย์โทรเลข ชุมสายโทรศัพท์ ธนาคาร และโรงพยาบาล เป็นต้น นอกจากนั้น ในบริเวณศูนย์กลางบางกะปิยังเป็นชุมสายรถประจำทางอีกด้วย ดังนั้นบริเวณศูนย์กลางบางกะปิปัจจุบันจึงมีความคับคั่ง ทั้งจำนวนร้านค้า ยวดยานพาหนะ และจำนวนประชากรที่ไปใช้บริการ เมื่อศูนย์กลางนี้เจริญเติบโตขึ้นโดยปราศจากการวางแผนล่วงหน้า จึงทำให้เกิดปัญหาการใช้ที่ดิน ปัญหาการจราจรและการสัญจนของประชาชนผู้ใช้บริการ และปัญหาสภาพแวดล้อมไม่เหมาะสม เป็นต้น ซึ่งเมื่อจำนวนประชากรโดยรอบเพิ่มขึ้นยิ่งจะทวีปัญหามากขึ้นตามไปด้วย จากสภาพปัจจุบันเหล่านี้จึงเห็นความเร่งด่วนในอันที่จะทำการศึกษาสภาพความเป็นไปในด้านลักษณะการให้บริการ การใช้บริการ และสภาพโครงสร้างการใช้ที่ดินที่มีปัญหาในปัจจุบัน เพื่อเสนอแนะแนวทางการพัฒนาศูนย์กลางให้เกิดมีสภาพแวดล้อมที่ดีและเหมาะสมกับจำนวนประชากรที่ใช้บริการทั้งในปัจจุบันและในอนาคต ในการศึกษาได้เลือกศูนย์กลางที่อยู่ใกล้เคียงกับศูนย์กลางบางกะปิ ซึ่งได้แก่ ศูนย์กลางพระโขนง และศูนย์กลางลาดพร้าวมาประกอบการศึกษาเพื่อให้ทราบถึงแรงดึงดูดของศูนย์กลางต่างๆ อันเป็นเครื่องมือในการคาดประมาณเขตการให้บริการ และจำนวนประชากรที่มาใช้บริการ ณ ศูนย์กลางบางกะปิในปัจจุบัน นอกจากนั้นได้ทำการศึกษาลักษณะการให้บริการ ทั้งจำนวน ประเภท และที่ตั้งกิจกรรมภายในบริเวณศูนย์กลางบางกะปิ และลักษณะการใช้บริการของประชากรในปัจจุบัน ทั้งนี้เพื่อทำการเสนอแนะแนวทาง เพื่อการพัฒนาศูนย์กลางนี้ให้เหมาะสมยิ่งขึ้น จากการศึกษาพบว่า ปัจจุบันศูนย์กลางบางกะปิมีพื้นที่การให้บริการประมาณ 102 ตารางกิโลเมตร โดยมีประชากรในเขตบริการจำนวน 53,635 คน กิจกรรมที่ดึงดูดประชากรให้มาใช้บริการมากที่สุด คือ ตลาดสด ร้านค้า การคมนาคม และบริการขนส่งสาธารณะ แต่พบว่ามีปัญหาในด้านเนื้อที่ตลาดมีไม่เพียงพอ ขาดแคลนร้านค้าบางประเภท เช่น ร้านสรรพสินค้า ร้านขายของเด็กเล็ก ร้านอาหารที่มีคุณภาพ และร้านขายหนังสือที่ได้มาตรฐาน และบริการสาธารณะอื่นๆ เช่น ศูนย์บริการสาธารณสุข และโรงเรียนมัธยมที่ได้มาตรฐาน เป็นต้น ดังนั้นจึงเห็นควรจัดหาเนื้อที่ตลาดเพิ่มขึ้น และสนับสนุนให้มีร้านค้าประเภทดังกล่าวอยู่ในที่ตั้งที่เหมาะสมของศูนย์กลาง เมื่อพิจารณาที่ตั้งของกิจกรรมต่างๆ ในบริเวณศูนย์กลางบางกะปิปัจจุบันจะเห็นว่า เนื่องจากการหน้าที่ของศูนย์กลาง คือการเป็นย่านการค้าของชุมชน จึงมีกิจกรรมบางประเภทตั้งอยู่ในที่ตั้งที่ไม่เหมาะสม และไม่สอดคล้องกับการใช้ที่กินโดยรอบ คือ โรงงานไม้แปรรูป และโรงพยาบาลบางกะปิ จึงเห็นควรเปลี่ยนแปลงที่ตั้งของกิจกรรมทั้งสองนี้ให้อยู่ในที่ตั้งที่เหมาะสม นอกจากนั้น เห็นควรปรับปรุงพื้นที่ด้านหลังอาคารพาณิชย์ที่ยังไม่ได้รับการปรับปรุง ให้ได้ใช้ประโยชน์ให้เหมาะสมและคุ้มค่ากับการเป็นศูนย์กลางของชุมชนมากยิ่งขึ้น นอกจากทางด้านกิจกรรมภายในบริเวณศูนย์กลางแล้ว การเข้าถึงศูนย์กลางเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เห็นควรปรับปรุงระบบการจราจรโดยเปลี่ยนจากวงเวียนหอนาฬิกา (เดิม) เป็นระบบสัญญาณไฟจราจร, เชื่อมถนนสุขาภิบาล 2 กับถนนสุขาภิบาล 3 โดยสร้างเป็นสะพานข้ามคลองแสนแสบเพื่อให้ประชากรเข้าถึงศูนย์กลางได้สะดวกขึ้น, และเชื่อมถนนสุขาภิบาล 1 กับถนนลาดพร้าวบริเวณใกล้เคียงกับศูนย์กลาง เพื่อลดปริมาณการจราจรบริเวณศูนย์กลางบางกะปิ นอกจากนั้น เห็นควรปรับปรุงทางข้ามถนนของประชากรระหว่างกิจกรรมสองฟากถนน โดยสร้างเป็นสะพานคนข้ามบริเวณถนนลาดพร้าว หน้าตลาดบางกะปิเพื่อลดอุบัติเหตุ นอกจากนั้นควรจัดบริเวณที่จอดรถนอกเขตถนนเพื่อความสะดวกในการจอดรถของประชากรผู้ใช้รถยนต์ส่วนบุคคล เพื่อแก้ไขปัญหาการจราจรติดขัดเนื่องจากเนื้อที่ถนนมีมากขึ้น และเพื่อลดปัญหาการจราจรในย่านศูนย์กลางกรุงเทพมหานครโดยจัดบริการที่จอดรถที่ปลอดภัย และสนับสนุนให้มีการใช้บริการขนส่งสาธารณะเพื่อเดินทางเข้าเมือง อันจะเป็นการประหยัดเศรษฐกิจของชาติอีกทางหนึ่ง