ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของสารสกัดแอลกอฮอล์กระชายดำ

Abstract

วัตถุประสงค์ของการศึกษาเพื่อดูฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของสารสกัดแอลกอฮอล์กระชายดำ (Kaempferia parviflora ) ในสัตว์ทดลองได้แก่ หนูขาว หนูถีบจักร และหนูตะเภา เป็นการทดลองทั้งในร่างกาย และในอวัยวะที่ แยกออกจากกายสัตว์ทดลอง ผลการศึกษาพบว่าสารสกัดแอลกอฮอล์กระชายดำ (KPE) ฉีดเข้าช่องท้อง ไม่มีผลต่อ motor co-ordination โดยทำ Rotarod test ในหนูถีบจักรปกติ หนูถีบจักรสามารถทรงตัวในการไต่บน rotating bar ได้เป็นปกติไม่แตกต่างจากกลุ่มควบคุม การเสริมฤทธิ์ของ KPE กับ pentobarbital sodium ที่ทำให้นอนหลับ (sleeping time) โดยดูระยะเวลาที่สูญเสีย righting reflexในหนูถีบจักร พบว่า KPE ทำให้ระยะเวลาที่หนูถีบจักรสูญเสีย righting reflex ไม่แตกต่างจากกลุ่มที่ได้รับ pentobarbital sodium เพียงอย่างเดียว ผลต่อทางเดินอาหาร โดยดูการเคลื่อนที่ของผงถ่านในลำไส้เล็กหนูขาว และดูการบีบตัวของลำไส้เล็กส่วน ileum ที่แยกจากกายหนูขาว พบว่า KPE ที่ให้ทางปากในขนาด 40 และ 200 มิลลิกรัม มีผลลดการเคลื่อนที่ของผงถ่านในลำไส้เล็กหนูขาว เมื่อเทียบ กับกลุ่มที่ได้รับ Tween อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) และ KPE ความเข้มข้น 100 ไมโครกรัม และ 500 ไมโครกรัม / มล. สามารถลดการหดตัวของลำไส้เล็กส่วน ileum ของหนูขาวที่แยกจากกาย และสามารถลดการหดตัว ของลำไส้เล็กส่วน ileum ที่ถูกกระตุ้นด้วย Acetylcholine ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05). ผลต่อระบบหัวใจห้องบนขวา และหลอดเลือดใหญ่ที่แยกจากกายหนูขาว พบว่า Tween และสารสกัดแอลกอฮอล์กระชายดำ ที่ความ เข้มข้น 100 ไมโครกรัมและ 500 ไมโครกรัม/มล.มีผลลดอัตราการเต้นของหัวใจห้องบนขวาของหนูขาวที่แยกจากกายอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) เมื่อเปรียบเทียบกับระยะก่อนการให้สารทดสอบ ผลของ Tween และ KPE ต่อความแรงการบีบตัวของหัวใจห้องบนขวาไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ KPE สามารถลดการบีบตัวของหลอดเลือดแดงใหญ่ของหนูขาวที่แยกจากกาย ตลอดจนลดการบีบตัวของหลอดเลือดแดงใหญ่ที่ตอบสนองต่อการกระตุ้นด้วย Norepinephrineได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) ผลต่อการบีบตัวของหลอดลมของ หนูตะเภาที่แยกออกจากกายพบว่า Tween และ KPE ความเข้มข้น4 -500 ไมโครกรัม/มล. มีผลลดแรงบีบตัวของหลอดลมได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) เมื่อเปรียบเทียบกับระยะก่อนการให้สารทดสอบ แต่ KPE สามารถลดแรงบีบตัวของหลอดลมได้มากกว่า และ KPE สามารถลดแรงบีบตัวของหลอดลมที่ตอบสนองต่อ Histamine ผลต่อกล้ามเนื้อเรียบอวัยวะสืบพันธุ์เพศผู้ ( corpus carvernosum ) ที่แยกจากกายหนูขาวพบว่า Tween และ KPE ความเข้มข้น 4 - 500 ไมโครกรัม/มล.มีผลลดแรงบีบตัวของกล้ามเนื้อเรียบ corpus carvernosum ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) เมื่อเปรียบเทียบกับระยะก่อนการให้สารทดสอบ แต่ผลของ Tween และ KPE ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ KPE ในขนาด 100 µg/ml ที่ให้ก่อนการกระตุ้นด้วย Norepinephrine ไม่สามารถลดแรงบีบตัวของกล้ามเนื้อเรียบ corpus carvernosurrm ตอบสนองต่อการกระตุ้นด้วย Norepinephrine ยกเว้นที่ Norepinephrine ความเข้มข้น 1x10-8 M และ KPE ในขนาด 100 µg/ml ที่ให้ภายหลัง การตอบสนองต่อ Norepinephrine สามารถลดแรงบีบตัวของกล้ามเนื้อเรียบ corpus carvernosum ได้อย่างมีนัย สำคัญทางสถิติ (p<0.05) โดยสรุปผลการทดลองแสดงถึงความไวในการตอบสนองของเนื้อเยื่อต่างๆ ต่อ Tween หรือ KPE ได้แตกต่างกัน การศึกษานี้ยังไม่สามารถอธิบายกลไกการออกฤทธิ์ของ KPE ต่อกล้ามเนื้อ เรียบลำไส้เล็กและหลอดเลือดได้ ควรทำการศึกษาต่อไปในอนาคต