บทบาทของศาลในการพักการลงโทษ : กรณีศึกษาเปรียบเทียบไทยกับสหรัฐอเมริกา

Abstract

การพักการลงโทษ เป็นกระบวนการในการปลดปล่อยผู้กระทำความผิดออกจากเรือนจำโดยมีเงื่อนไขคุมประพฤติ ก่อนที่จะได้รับโทษครบถ้วนตามคำพิพากษา ซึ่งเป็นการดำเนินการตามทฤษฎีการแก้ไขปรับปรุงผู้กระทำความผิดโดยวิธีการปฏิบัติต่อผู้กระทำความผิดโดยไม่ใช้เรือนจำ ตามหลักทัณฑวิทยาสมัยใหม่ การพักการลงโทษในประเทศไทยเริ่มใช้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2479 แล้ว หากแต่ยังมีใช้เป็นจำนวนน้อยเพราะแนวความคิดทางราชทัณฑ์ของไทยมุ่งที่จะให้มีการอภัยโทษมากกว่า และขั้นตอนในการดำเนินงานซับซ้อนยุ่งยาก กระบวนการพักการลงโทษยังขาดการตรวจสอบจากองค์กรภายนอกตามหลักดุลและคานอำนาจ ขาดการคุ้มครองตามหลักกระบวนการนิติธรรม แต่อย่างไรก็ดีการพักการลงโทษในประเทศไทยสามารถใช้ได้ผลดี เพราะมีจำนวนผู้พักการลงโทษที่กระทำผิดเงื่อนไขจนถูกยกเลิกพักการลงโทษน้อยมาก จึงเกิดแนวความคิดในทางที่จะเพิ่มการพักการลงโทษในประเทศไทยให้มากขึ้น โดยวางหลักของการพักการลงโทษให้เป็นสากลทัดเทียมอารยประเทศ จากการศึกษาพบว่าประเทศสหรัฐอเมริกามีระบบการพักการลงโทษที่แพร่หลายและคุ้มครองสิทธิของผู้ต้องขังมากมาย โดยกำหนดให้ศาลในฐานะที่เป็นองค์กรอิสระเข้าไปตรวจสอบการพักการลงโทษได้ มีการคุ้มครองสิทธิของผู้ต้องขังตามหลักกระบวนการนิติธรรม และศาลยังสามารถวางแนวทางในการพักการลงโทษโดยอาศัยคำพิพากษาได้ด้วยวิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงนำแนวทางดังกล่าวมาปรับปรุงประยุกต์ใช้กับระบบการพักการลงโทษในประเทศไทย โดยวางข้อเสนอแนะและแนวทางในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น เพื่อให้ศาลและราชทัณฑ์ร่วมกันขยายหลักการพักการลงโทษให้แพร่หลายและเป็นธรรมมากขึ้น