แนวทางพัฒนาการจัดการแหล่งท่องเที่ยวศูนย์ศึกษาธรรมชาติและอนุรักษ์ป่าชายเลน เพื่อการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ จังหวัดชลบุรี

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเพื่อสร้างแนวทางพัฒนาการจัดการแหล่งท่องเที่ยวศูนย์ศึกษาธรรมชาติและอนุรักษ์ป่าชายเลน เพื่อการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ จังหวัดชลบุรี กลุ่มตัวอย่างมี 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่ม นักท่องเที่ยวชาวไทยที่มาท่องเที่ยวบริเวณป่าชายเลนทั้ง 4 จังหวัดทางภาคตะวันออกได้แก่ จังหวัดฉะเชิงเทรา ระยอง จันทบุรี และตราด จำนวน 400 คน ใช้วิธีการได้มาซึ่งกลุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เริ่มจากการได้มาซึ่งกลุ่มตัวอย่างแบบโควตา โดยการนำกลุ่มตัวอย่าง 400 คน ทำการแบ่งกลุ่มตัวอย่างจำนวนเท่าๆกัน ทั้ง 4 แห่ง จังหวัดละ 100 คน รวบรวมข้อมูลโดยการใช้แบบสอบถาม ทำการสัมภาษณ์แบบกึ่งมีโครงสร้าง จากกลุ่มผู้เชี่ยวชาญและตัวแทนจากเจ้าหน้าที่ทางภาครัฐที่มีความรู้ ความสามารถ พร้อมทั้งมีส่วนเกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์ การพัฒนา การปรับปรุง และการฟื้นฟูการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ป่าชายเลน จังหวัดละ 3 คน รวมจำนวน 12 คน การได้มาซึ่งกลุ่มตัวอย่างกลุ่มนี้เป็นการเลือกแบบเจาะจง และการสนทนากลุ่มในกลุ่มผู้เชี่ยวชาญและตัวแทนจากเจ้าหน้าที่ทางภาครัฐ จำนวนรวมทั้งสิ้น 8 คน ใช้วิธีการได้มาซึ่งกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงเช่นกัน นำข้อมูลจากแบบสอบถามมาวิเคราะห์โดยการแจกแจงความถี่และหาค่าร้อยละ ข้อมูลจากการสัมภาษณ์และการสนทนากลุ่มนำข้อมูลมาวิเคราะห์โดยการวิเคราะห์เนื้อหาและจัดเนื้อหาให้เป็นหมวดหมู่ นำเสนอผลการวิเคราะห์ในรูปตารางประกอบความเรียงและนำเสนอแนวทางเป็นรายข้อ ผลการวิจัยพบว่า นักท่องเที่ยวทั้งเพศชายและเพศหญิงมีจำนวนเท่ากัน มีอายุต่ำกว่า 20 ปี มีภูมิลำเนาอยู่ในภาคตะวันออก มีการศึกษาระดับปริญญาตรีหรือเทียบเท่า เป็นนักเรียน นักศึกษา ส่วนใหญ่ต้องการสนับสนุนการท่องเที่ยวที่คนท้องถิ่นได้รับประโยชน์ ต้องการให้มีการฝึกอบรมเพื่อเพิ่มทักษะในการบริการด้านต่างๆ ให้แก่เจ้าหน้าที่ เช่น บริการนำเที่ยวและสื่อความหมาย และมีความต้องการเป็นส่วนหนึ่งของการท่องเที่ยวที่รับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ผู้เชี่ยวชาญด้านป่าชายเลนและเจ้าหน้าที่จากภาครัฐที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับป่าชายเลนมีความต้องการให้ทุกภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการท่องเที่ยว และควรปลูกฝังให้นักท่องเที่ยวมีจิตสำนึกในการอนุรักษ์ ฟื้นฟูป่าชายเลน รวมทั้งปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานเพื่อรองรับนักท่องเที่ยว แนวทางพัฒนาการจัดการแหล่งท่องเที่ยวศูนย์ศึกษาธรรมชาติและอนุรักษ์ป่าชายเลน เพื่อการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ จังหวัดชลบุรี ที่ได้จากการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ หน่วยงานรับผิดชอบหลักในพื้นที่ ควรจัดทำแผนงาน และนโยบายด้านการท่องเที่ยวในพื้นที่อย่างชัดเจน รวมทั้งโครงการส่งเสริมและพัฒนาที่เป็นรูปธรรม ที่มีความเป็นไปได้ และสอดคล้องกับศักยภาพของพื้นที่ ความจำเป็นของนักท่องเที่ยว และความต้องการของชุมชน ดูแลปรับปรุงสิ่งอำนวยความสะดวกเพิ่มเติมตามความเหมาะสมของพื้นที่