การใช้อำนาจของฝ่ายปกครองในการบริหารจัดการมลพิษจากโรงงานอุตสาหกรรม

Abstract

การศึกษาวิจัยของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีจุดมุ่งหมายศึกษาถึงการใช้อำนาจตามกฎหมายขององค์กรภาครัฐในการบริหารจัดการมลพิษจากโรงงานอุตสาหกรรม ผลจากการศึกษาวิจัยพบว่า ประเทศไทยมีองค์กรภาครัฐหลายหน่วยงานที่มีบทบาทเกี่ยวข้อง ทั้งที่สังกัดราชการส่วนกลาง ราชการส่วนภูมิภาค ราชการส่วนท้องถิ่น ตลอดจนรัฐวิสาหกิจ และยังพบอีกว่ามีบทบัญญัติของกฎหมายหลายฉบับที่เกี่ยวข้อง ทั้งที่มีวัตถุประสงค์ต่อสิ่งแวดล้อมโดยตรง และที่มีส่วนเกี่ยวข้องโดยอาจอาศัยการตีความหรือแก้ไขเพิ่มเติมภายหลัง ซึ่งแตกต่างกับของประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศญี่ปุ่น ที่มีองค์กรหลักรับผิดชอบและมีกฎหมายควบคุมการแพร่กระจายของมลพิษเฉพาะทาง เช่น ทางอากาศ ทางน้ำ และกากสารพิษ ดังนั้น องค์กรภาครัฐที่มีบทบาทเกี่ยวข้องกับปัญหามลพิษโรงงานของประเทศไทย ซึ่งจำต้องปฏิบัติราการไปตามขอบอำนาจของกฎหมายแต่ละฉบับ ตลอดจนนโยบายของหน่วยงานต้นสังกัด จึงก่อให้เกิดความเกี่ยวพันในการใช้อำนาจระหว่างกัน ซึ่งเป็นปัญหาและอุปสรรคเกิดการปฏิสัมพันธ์ส่งผลถึงการบริหารจัดการมลพิษจากโรงงานอุตสาหกรรมทำให้ไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร จากการศึกษาดังกล่าว จึงมีข้อเสนอแนะเป็น 3 ด้านคือ 1. ด้านกฎหมาย ควรมีการแก้ไขปรับปรุงกำหนดบทบาทขององค์กรที่เกี่ยวข้องให้ชัดเจนมีความสอดคล้องสัมพันธ์ กำหนดบทลงโทษให้เหมาะสมกับความผิด ไม่ซ้ำซ้อน และควรตรากฎหมายควบคุมมลพิษตามลักษณะการแพร่กระจาย 2. ด้านองค์กร ควรมีการจัดตั้งคณะกรรมการระดับพื้นที่ทุกจังหวัด 3. ด้านบทบาทของประชาชน ควรส่งเสริมและเร่งตรากฎหมายขึ้นรองรับสิทธิตามรัฐธรรมูญ เช่น การฟ้องคดีสิ่งแวดล้อมโดยประชาชน โดยการนำหลัก “Citizen Suit” มาปรับใช้ การเข้ามีส่วนร่วมแสดงความเห็น กำหนดบทบาทในการตรวจตราเฝ้าระวัง (Watchdogs) แลจัดตั้งองค์กรสิ่งแวดล้อมมหาชนขึ้น