การพัฒนารูปแบบการนิเทศทางคลินิกเพื่อป้องกันภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์สำหรับพยาบาล

Abstract

การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการนิเทศทางคลินิกเพื่อป้องกันภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์สำหรับพยาบาล แผนกสูตินรีเวชกรรม โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า โดยใช้กระบวนการวิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory action research) ผู้ร่วมวิจัยแบ่งเป็น 4 กลุ่มคือผู้บริหารทางการพยาบาล หัวหน้าหอผู้ป่วย พยาบาลผู้นิเทศและพยาบาลผู้รับการนิเทศจำนวน 24 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์เจาะลึก การสนทนากลุ่ม การสังเกตแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม การดำเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ระยะคือ 1) ระยะวิเคราะห์สถานการณ์รูปแบบการนิเทศทางการพยาบาล 2) ระยะร่วมกันพัฒนารูปแบบการนิเทศทางคลินิก 3) ระยะประเมินผล รวมระยะเวลาที่ศึกษา 4 เดือน วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content analysis) ผลการวิจัยพบว่ารูปแบบการนิเทศทางคลินิกแบบเดิมมีปัญหาและข้อจำกัดดังนี้ 1) การถ่ายทอดและการสื่อสารเกี่ยวกับนโยบายการนิเทศทางคลินิกยังไม่ทั่วถึงในพยาบาลทุกระดับ 2) การเตรียมความพร้อมเพื่อเป็นผู้นิเทศของพยาบาลยังไม่เพียงพอ 3) ขาดการมีส่วนร่วมของพยาบาลในการพัฒนารูปแบบการนิเทศ 4) แนวทางการปฏิบัติการนิเทศทางคลินิกที่มีอยู่ขาดกระบวนการนิเทศที่สอดคล้องกับภาวะตกเลือดหลังคลอด นำข้อสรุปการศึกษาในระยะนี้มาพัฒนาและทดลองใช้รูปแบบการนิเทศทางคลินิกโดยใช้การวิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมมีขั้นตอนดังนี้ 1) วางแผนการพัฒนารูปแบบการนิเทศ 2) ปรับทัศนคติ ทำความเข้าใจและสร้างข้อตกลงร่วมกัน 3) แลกเปลี่ยนเรียนรู้จากผู้มีประสบการณ์ 4) ร่วมกันสร้างคู่มือแนวทางการปฏิบัติการนิเทศทางคลินิกและนำไปทดลองใช้ 5) ประเมินผลความพึงพอใจและทัศนคติของพยาบาลผู้นิเทศและผู้รับการนิเทศ ความเหมาะสมของเนื้อหาคู่มือแนวทางการปฏิบัติ ความยั่งยืนและสม่ำเสมอของการนิเทศทางคลินิก จากการนำรูปแบบที่พัฒนาขึ้นไปทดลองใช้พบว่าพยาบาลมีความพึงพอใจและมีทัศนคติที่ดีขึ้นต่อการนิเทศทางคลินิก