การเปลี่ยนแปลงทางสังคม-เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม : ศึกษากรณี ชาวเลสังกาอู้ อ.เกาะลันตา จ.กระบี่

Abstract

ในการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวเลอูรักลาโว้ย บ้านสังกาอู้ อ.เกาะลันตา จ.กระบี่ 2) เพื่อศึกษาพัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม ของชาวเลอูรักลาโว้ย บ้านสังกาอู้ โดยมีสมมติฐานว่า 1) วิถีชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวเลบ้านสังกาอู้มีการเปลี่ยนแปลง 2) การเปลี่ยนแปลงทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง อันเนื่องมาจากการเข้ามาของรัฐและระบบเศรษฐกิจสมัยใหม่ การเก็บข้อมูลในการศึกษาครั้งนี้ ใช้วิธีเก็บการข้อมูลแบบสังเกตการณ์อย่างมีส่วนร่วมที่หมู่บ้านสังกาอู้ และสัมภาษณ์เจาะลึกผู้ให้ข่าวสำคัญทั้งแบบเป็นทางการและไม่เป็นทางการ จำนวน 10 คน การขยายตัวของเศรษฐกิจเชิงพาณิชย์ การขยายตัวของอำนาจรัฐและธุรกิจท่องเที่ยวอันเป็นผลมาจากการพัฒนาไปสู่ความทันสมัย ทำให้ระบบเศรษฐกิจแบบยังชีพภายในชุมชนเปลี่ยนไปเป็นระบบการผลิตเพื่อการค้ามากขึ้นทำให้เกิดระบบเศรษฐกิจแบบทวิลักษณ์ขึ้นในชุมชน ส่งผลทำให้แบบแผนชีวิตทางสังคม เศรษฐกิจและ วัฒนธรรมเปลี่ยนแปลงไปหลายประการ เช่น เงินตราเข้ามามีความสำคัญมากขึ้น เกิดอาชีพที่หลากหลายในชุมชน เช่น อาชีพรับจ้างทำงานในรีสอร์ท อาชีพนายหน้า ด้านการเมืองการปกครองทำให้ชาวเลมีส่วนร่วมในการพัฒนาหมู่บ้านมากขึ้น หน้าที่ของผู้นำชุมชนในอดีตคือ "โต๊ะหมอ" ถูกลดบทบาทลง มีการติดต่อกับบุคคลภายนอกเกิดการปะทะสังสรรค์ทางวัฒนธรรม และรับเอาวัฒนธรรมภายนอกเข้ามาปฏิบัติ คนในชุมชนมีค่านิยมทางด้านวัตถุ วัฒนธรรมประเพณีบางอย่างคนในชุมชนเข้าร่วมน้อยลง แต่อย่างไรก็ตาม ด้วยพื้นฐานความเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่ยังมีสำนึกในบรรพบุรุษร่วมกัน มีความเป็นเครือญาติในชุมชน จึงทำให้ชาวเลรักษาอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ผ่านความเชื่อ ประเพณี พิธีกรรม ภาษา และวิถีการดำรงชีวิต สิ่งเหล่านี้ถึงแม้จะไม่เข้มข้นเหมือนในอดีต แต่ก็เป็นแรงยึดเหนี่ยวทางสังคมที่ทำให้การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในชุมชนเป็นไปอย่างไม่รวดเร็วนัก