ความเหมาะสมของการลงโทษ : ศึกษากรณีความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค

Abstract

พระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ. 2534 เป็นกฎหมายที่กำหนดความรับผิดทางอาญาของผู้กระทำความผิดเกี่ยวกับเช็ค โดยมีเจตนารมณ์เพื่อเป็นการคุ้มครองความเสียหายอันเกิดจากการใช้เช็ค ทำให้ผู้ออกเช็คเกิดความระมัดระวังในการออกเช็คเพื่อชำระหนี้ อันมีผลทำให้การใช้เช็คเพื่อชำระหนี้ดำเนินการไปได้โดยเรียบร้อย สะดวก รวดเร็วและได้รับชำระเงินตามเช็คนั้นสมตามความมุ่งหมาย และเพื่อเป็นหลักประกันให้เจ้าหนี้มีความเชื่อถือ และมีความหวังว่าจะได้รับชำระหนี้ตามเช็คที่ลูกหนี้สั่งจ่ายได้แน่นอนยิ่งขึ้น ทำให้เช็คเป็นตราสารที่มีคุณค่าทางการเงิน และนิยมใช้กันอย่างแพร่หลายทั้งวงการค้าทั่วไป ส่งผลให้เศรษฐกิจของประเทศมีความเจริญก้าวหน้า จากการศึกษาพบว่า การบังคับใช้โทษทางอาญากับความผิดอันเกิดจากการใช้เช็คนั้น ยังมีข้อขัดข้องบางประการ เช่น ปัญหาความเหมาะสมในแง่ความมุ่งหมายของการลงโทษ ปัญหาเรื่องโทษปรับ ปัญหาเรื่องโทษที่จะลงแก่นิติบุคคล ปัญหาอันเนื่องมาจากแนวคำวินิจฉัยของศาล ปัญหาเรื่องเจตนาพิเศษตามมาตรา 4 (5) ปัญหาเรื่องการโอนเช็คโดยเจตนาทุจริต และปัญหาการออกเช็คไม่ลงวันที่ เป็นต้น ผู้เขียนจึงได้สรุปผลการศึกษาวิจัยและเสนอแนะแนวทาง ในการแก้ไขกฎหมายและแนวทางในการจำกัดคดีไม่ให้ขึ้นสู่ศาล โดยการใช้มาตรการทางกฎหมายกำหนดให้เฉพาะ การออกเช็คเพื่อชำระหนี้ในทางการค้าเท่านั้น เป็นความรับผิดทางอาญา และเสนอให้นำมาตรการเสริมอื่นๆ มาใช้ อันได้แก่ มาตรการทางธนาคารพาณิชย์ มาตรการแบล็คลิสต์ ระบบเครดิตบูโร การห้ามประกอบอาชีพบางอย่าง มาตรการคุมประพฤตินิติบุคคลและการให้บริการสังคม เพื่อให้การบังคับใช้โทษมีประสิทธิภาพ และการกระทำความผิดอันเกิดจากการใช้เช็คมีจำนวนลดน้อยลง