การสร้างวาทกรรมออนไลน์เกี่ยวกับสตรีมุสลิม

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 2 ประการคือ 1. เพื่อศึกษากระบวนการสร้างวาทกรรมออนไลน์เกี่ยวกับสตรีมุสลิม 2. เพื่อค้นหาภาพลักษณ์ของสตรีมุสลิมที่สะท้อนผ่านวาทกรรมออนไลน์ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ซึ่งมีการวิเคราะห์เนื้อหาของเว็บไซต์สตรีมุสลิม 2 เว็บไซต์ และใช้วิธีการสัมภาษณ์เจาะลึกผู้ดูแลเว็บไซต์และผู้รับสารของเว็บไซต์ ซึ่งนำแนวคิดเรื่องวาทกรรมสตรีมุสลิม การสื่อสารผ่านสื่อกลางคอมพิวเตอร์ และภาพลักษณ์ มาใช้เป็นกรอบในการวิเคราะห์ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. การสร้างวาทกรรมออนไลน์สตรีมุสลิมเกิดขึ้นภายใต้บริบทของสังคมมุสลิม ที่ผู้นับถือศาสนายังขาดความรู้และความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับหลักการศาสนา โดยยังไม่สามารถปฏิบัติตนให้อยู่ในแนวทางของคำสอนของศาสนาได้ ประกอบกับหลักคำสอนในศาสนาอิสลามบางประเด็น ที่เกี่ยวข้องกับสตรีมุสลิม ยังถูกวิพากษ์วิจารณ์ในทางลบจากทั้งนักวิชาการและสื่อมวลชนตะวันตก จึงทำให้เกิดการนำเสนอวาทกรรมในเว็บไซต์สตรีมุสลิม ได้แก่ www.muslimahtoday.net และ www.baanmuslimah.com ซึ่งเว็บไซต์ www.muslimahtoday.net เป็นเว็บไซต์ที่มีผู้ดูแลเว็บไซต์คือนักศึกษามุสลิมที่รวมตัวกันในนามของสมาคมนิสิตนักศึกษาไทยมุสลิม (สนท.) ในขณะที่เว็บไซต์ www.baanmuslimah.com เป็นเว็บไซต์ที่จัดทำขึ้นโดยแม่บ้านสตรีมุสลิมผู้หนึ่ง ซึ่งทั้งสองเว็บไซต์ต่างต้องการนำเสนอวาทกรรมเพื่อเผยแพร่วาทกรรมจากคำสอนของศาสนาอิสลาม โดยมุ่งเน้นนำเสนอไปยังกลุ่มสตรีมุสลิมผ่านช่องทางสื่ออินเทอร์เน็ต โดยในการสร้างวาทกรรมในเว็บไซต์ทั้งสอง ผู้ดูแลเว็บไซต์จะเป็นผู้คัดเลือกประเด็นเนื้อหาที่มีการนำเสนอ โดยกลุ่มนักวิชาการมุสลิมทั้งไทยและต่างประเทศ และที่มีการนำเสนอโดยบุคคลทั่วไปมุสลิม โดยมีการอ้างอิงหลักการที่ปรากฏในคัมภีร์อัลกุรอาน และแบบอย่างการปฏิบัติของศาสดามูฮัมหมัด (ซ.ล.) โดยมีประเด็นที่วาทกรรมนำเสนอคือ ประเด็นที่กล่าวถึงสตรีมุสลิมเป็นการเฉพาะ ได้แก่ ประเด็นหลักการปฏิบัติตัวของสตรีในชีวิตประจำวัน และประเด็นสถานภาพและบทบาทสตรีมุสลิม และประเด็นที่ไม่ได้กล่าวถึงสตรีมุสลิมเป็นการเฉพาะ ได้แก่ ประเด็นเกี่ยวกับหลักความเชื่อความศรัทธาในศาสนาอิสลาม และประเด็นการให้ข้อแนะนำในการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงตนเองให้เป็นมุสลิมที่ดี 2. ภาพลักษณ์ของสตรีมุสลิมที่สะท้อนผ่านวาทกรรมออนไลน์ในเว็บไซต์สตรีมุสลิมทั้งสองเว็บไซต์ เป็นการนำเสนอภาพในอุดมคติของสตรีมุสลิมที่สังคมมุสลิมคาดหวังให้สตรีสามารถปฏิบัติได้จริง ซึ่งเป็นภาพลักษณ์ที่สอดคล้องกับหลักคำสอนของศาสนาอิสลาม โดยแต่ละเว็บไซต์จะกล่าวถึงรายละเอียดของภาพลักษณ์ที่แตกต่างกันดังนี้คือ www.muslimahtoday.net จะมุ่งนำเสนอเป็นภาพลักษณ์ของสตรีที่ปฏิบัติตนอยู่ในหลักการที่ถูกต้อง ตามหลักการศาสนาและสตรีที่มีความเข้าใจในบทบาทของตน ในขณะที่เว็บไซต์ www.baanmuslimah.com นำเสนอภาพลักษณ์ของสตรีที่ปฏิบัติตนอย่างถูกต้องตามหลักการศาสนา เข้าใจสิทธิและบทบาทของตน รวมถึงเข้าใจในธรรมชาติของความแตกต่างของสตรีและบุรุษ