การศึกษาบทบาทของสื่อและรูปแบบการสื่อสาร ที่มีต่อการเข้าเป็นสมาชิกร้านสหกรณ์ กลุ่มวิทยาลัยครูภาคตะวันตก

Abstract

ปัจจุบันประชาชนในชนบทของไทยต้องเผชิญกับปัญหาทางเศรษฐกิจมาก รัฐบาลได้พยายามหาวิธีการต่าง ๆ มาเร่งรัดแก้ไข วิธีการสหกรณ์เป็นวิธีการหนึ่งที่ถูกนำมาใช้แก้ปัญหา นับตั้งแต่เริ่มมีกิจการสหกรณ์เกิดขึ้นในประเทศไทยจนกระทั่งปัจจุบันเป็นเวลามากกว่า 60 ปี แต่กิจการสหกรณ์ก็ยังมีจำนวนน้อยเมื่อเทียบกับจำนวนพลเมืองของประเทศไทย การที่กิจการสหกรณ์ไม่เจริญเท่าที่ควรก็เพราะประชาชนขาดความรู้ความเข้าใจในหลักและวิธีการสหกรณ์ขาดความสนใจในการดำเนินงานของสหกรณ์และไม่อุดหนุนสหกรณ์เท่าที่ควร กิจการร้านสหกรณ์เป็นสหกรณ์ที่ตั้งขึ้นได้ก่อนสหกรณ์ประเภทอื่นในสถาบันการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ สถาบันการศึกษาโดยเฉพาะวิทยาลัยครูนั้น นอกจากจะเป็นสถานที่เผยแพร่ความรู้ด้านสหกรณ์แล้ว ยังมีการจัดตั้งร้านสหกรณ์เป็นตัวอย่างในการดำเนินกิจการสหกรณ์ด้วย เป็นการทำให้กิจการสหกรณ์แพร่หลายไปสู่ประชาชนทั่วไปโดยผ่านสถาบันฝึกหัดครูโดยใช้วิธีการสื่อสารสหกรณ์เป็นเครื่องมือช่วยส่งเสริม ซึ่งคาดหวังว่าจะประสบผลสำเร็จได้ในที่สุด การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทราบบทบาทของสื่อและรูปแบบของการสื่อสารที่มีต่อการเข้าเป็นสมาชิกร้านสหกรณ์ และเพื่อทราบความคิดเห็นของสมาชิกที่มีต่อวิธีการใช้สื่อของร้านสหกรณ์ โดยนำการศึกษากับสมาชิกร้านสหกรณ์กลุ่มวิทยาลัยครูภาคตะวันตก ระหว่าง 1 กันยายน ถึง 31 ตุลาคม 2526 การศึกษาเรื่องนี้มุ่งพิสูจน์สมมติฐาน 4 ข้อคือ 1. สื่อบุคคล สื่อเฉพาะกิจมีบทบาทในการเผยแพร่ข่าวสารแตกต่างกัน โดยสื่อบุคคลมีบทบาทมากกว่าสื่อเฉพาะกิจ 2. สมาชิกที่เปิดรับข่าวสารจากสื่อมากชนิดกว่ามีความรู้เรื่องหลักและวิธีการสหกรณ์ร้านค้ามากกว่าสมาชิกที่เปิดรับข่าวสารจากสื่อน้อยชนิดกว่า 3. การสื่อสารแบบสองทิศทาง ทำให้สมาชิกมีความรู้เรื่องหลักและวิธีการสหกรณ์ร้านค้ามากกว่าการสื่อสารแบบทิศทางเดียว 4. ความคิดเห็นของสมาชิกที่มีต่อวิธีการใช้สื่อของร้านสหกรณ์มีความแตกต่างกันเมื่อพิจารณาตามเพศ อายุ อาชีพ การศึกษา ฐานะทางเศรษฐกิจ ความรู้และจำนวนสื่อที่สมาชิกได้รับ ผลการวิจัยส่วนใหญ่เป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ โดยสรุปผลได้ดังนี้ สื่อบุคคลกับสื่อเฉพาะกิจมีบทบาทในการเผยแพร่ข่าวสารให้บุคคลสมัครเข้าเป็นสมาชิกแตกต่างกัน โดยสื่อบุคคลมีบทบาทมากกว่าสื่อเฉพาะกิจ สมาชิกที่เปิดรับข่าวสารจากสื่อมากชนิดกว่ามีความรู้ในหลักและวิธีการสหกรณ์ร้านค้ามากกว่าสมาชิกที่เปิดรับข่าวสารจากสื่อน้อยชนิดกว่า การสื่อสารแบบสองทิศทางทำให้สมาชิกมีความรู้ในหลักและวิธีการสหกรณ์ร้านค้ามากกว่าการสื่อสารแบบทิศทางเดียว ส่วนความคิดเห็นของสมาชิกที่มีต่อวิธีการใช้สื่อของร้านสหกรณ์ เมื่อพิจารณาแบ่งกลุ่มตามเพศ อายุ อาชีพ การศึกษาฐานะทางเศรษฐกิจ ความรู้และจำนวนสื่อที่เปิดรับ พบว่าสมาชิกบางกลุ่มย่อยมีความคิดเห็นที่แตกต่างกัน