การวิเคราะห์ผลของเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษาที่มีต่อความเสมอภาคในโอกาสทางการศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา

Abstract

ศึกษา (1) ศึกษาผลของเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษาที่มีต่อจำนวนนักศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา (2) การใช้เงินกู้เพื่อการศึกษาของนักศึกษา (3) ศึกษาผลของเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษาที่มีต่อความเสมอภาคในโอกาสทางการศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา และ (4) เพื่อ เสนอแนวทางการจัดการเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษาเพื่อเพิ่มความเสมอภาคในโอกาสทางการศึกษาในระดับอุดมศึกษา ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ (1) จำนวนนักศึกษาปริญญาตรีชั้นปีที่ 1 ปีการศึกษา 2535-2543 (2) ข้อมูลนักศึกษากู้ยืมเงินปีการศึกษา 2539-2543 (3) ข้อมูลเกี่ยวกับอาชีพกำลังแรงงานและประชากรจำแนกตามเพศและภูมิภาค และ (4) ความเห็นของผู้เกี่ยวข้องกับนโยบายกองทุนเงินให้กู้เพื่อการศึกษา การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์อนุกรมเวลา การพยากรณ์ด้วยเทคนิคการปรับให้เรียบและ ratio method โค้งลอเรนซ์ สัมประสิทธิ์จินี ดัชนีโอกาสในการเลือก และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า หลังมีกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษาในช่วงปี 2539-2543 จำนวนนักศึกษามีแนวโน้มเพิ่มสูงกว่ากรณีไม่มีกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา แต่ในอัตราการเพิ่มกลับลดลงจากร้อยละ 6.8 เป็น 5.1 ซึ่งน่าจะเป็นผลมาจากภาวะวิกฤตเศรษฐกิจ นักศึกษาใช้เงินกู้มากที่สุด 3 อันดับแรก คือ ค่าเล่าเรียน ค่าครองชีพและค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับการศึกษา หลังมีกองทุนความเสมอภาคในโอกาสทางการศึกษาในภาพรวมเมื่อพิจารณาจากกลุ่มอาชีพผู้ปกครองเพิ่มขึ้น (ค่าสัมประสิทธิ์จินีลดลงจาก 0.36 เป็น 0.25) ความเสมอภาคในโอกาสทางการศึกษาในภาพรวมเมื่อพิจารณาจากภูมิลำเนาของนักศึกษาเพิ่มขึ้นเล็กน้อย (ค่าสัมประสิทธิ์จินีลดลงจาก 0.25 เป็น 0.22) ความไม่เสมอภาคในโอกาสทางการศึกษาในมหาวิทยาลัยเปิด เมื่อพิจารณาจากกลุ่มอาชีพผู้ปกครองลดลงมากที่สุด (ค่าสัมประสิทธิ์จินีลดลงจาก 0.35 เป็น 0.22) และพบว่าไม่มีความแตกต่างในโอกาสทางการศึกษาระหว่างเพศของนักศึกษา ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายที่ได้จากงานวิจัย คือ (1) ควรมีมาตรการในการสร้างความยั่งยืนให้แก่กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (2) ควรมีการติดตาม ตรวจสอบ และวิธีการให้นักศึกษานำเงินกู้ยืมเพื่อการศึกษาไปใช้ในเรื่องที่เกี่ยวกับการศึกษาให้มากที่สุด และ (3) ปรับปรุงระบบการคัดเลือกนักศึกษา เพื่อให้นักศึกษาที่ยากจนมีโอกาสเข้าศึกษาในสถาบันอุดมศึกษามากขึ้น และมีการให้เงินกู้ยืมเพื่อการศึกษาแก่นักศึกษาเหล่านั้น แนวทางการจัดการเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษาเพื่อเพิ่มความเสมอภาคในโอกาสทางการศึกษาตามความเห็นของผู้ที่เกี่ยวข้องกับนโยบายกองทุน 3 อันดับแรกคือ (1) ควรเพิ่มโอกาสในการกู้ยิมเงินเพื่อการศึกษาแก่นักเรียนในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายด้วยเพื่อให้สามารถเรียนต่อในระดับอุดมศึกษาได้ (2) ไม่ควรนำสาขาขาดแคลนมาพิจารณาในการอนุมัติเงินกู้ให้นักศึกษา และ (3) ควรพิจารณาจำนวนบุตรและหนี้สินของผู้ปกครองร่วมกับเกณฑ์รายได้ของผู้ปกครอง