Cytotoxic constituents from dendrobium capillipes and dendrobium secundum

Abstract

การศึกษาทางพฤกษเคมีของสารสกัดหยาบด้วยเมทานอลจากต้นเอื้องคำกิ่วและเอื้องแปรงสีฟัน (วงศ์กล้วยไม้) สามารถแยกได้สารใหม่ 2 ชนิดซึ่งเป็นสารกลุ่ม flavonol glycoside คือquercetin-3-O- α-L-rhamnopyranosyl (1→2)- β-D-xylopyranoside จากต้นเอื้องคำกิ่วและสารกลุ่ม bibenzyl คือ 5-hydroxy-3,4,3',4',5'-pentamethoxybibenzyl จากต้นเอื้องแปรงสีฟัน พร้อมกับสารที่เคยมีรายงานมาแล้ว 10 ชนิดโดยแยกได้จากต้นเอื้องคำกิ่ว 7 ชนิด ได้แก่ chrysotobibenzyl, crepidatin, gigantol, chrysotoxine, moscatilin, kaempferol-3-O- α-L-rhamnopyranosyl (1→2)- β -D-xylopyranoside หรือ lysimachiin และ kaempferol-3-O-α-L-rhamnopyranosyl (1→2)- β -D-glucopyranoside และจากต้นเอื้องแปรงสีฟัน 3 ชนิด ได้แก่ kaempferol-3,7-O-di-α-L-rhamnopyranoside, quercetin-3-O-α-L-rhamnopyranoside และ kaempferol-3-O- α -L-rhamnopyranoside สารทั้งหมดสามารถพิสูจน์โครงสร้างได้โดยการวิเคราะห์ข้อมูลทางสเปกโตรสโคปี (MS, UV, IR และ NMR) ร่วมกับการเปรียบเทียบข้อมูลที่มีรายงานมาแล้ว จากการศึกษาความเป็นพิษต่อเซลล์ของสารกลุ่ม bibenzyl จากพืชทั้งสองต้นพบว่าสาร moscatilin มีฤทธิ์ดีที่สุดโดยเป็นพิษต่อเซลล์ NCI-H187 (มะเร็งปอด) และ KB (มะเร็งเยื่อบุช่องปาก) แต่ไม่มีฤทธิ์ต่อ MCF-7 (มะเร็งเต้านม) ในขณะที่สาร gigantol และ 4,5,4'-trihydroxy-3,3'-dimethoxybibenzyl มีผลต่อเซลล์มะเร็งทั้งสามชนิดแต่มีฤทธิ์อ่อน นอกจากนี้พบว่าสาร brittonin A, chrysotoxine และ 4,5,4'-trihydroxy-3,3'-dimethoxybibenzyl ไม่มีพิษต่อเซลล์ปรกติ