ปัญหากฎหมายลิขสิทธิ์ในอุตสาหกรรมดนตรี

Abstract

อุตสาหกรรมดนตรีประกอบด้วยงานอันมีลิขสิทธิ์ประเภทต่าง ๆ ด้วยกันและมีความซับซ้อนเพราะมีบุคคลที่เกี่ยวข้องเป็นจำนวนมากจึงก่อให้เกิดการเคลื่อนไหวแห่งสิทธิอยู่เสมอซึ่งอยู่ภายใต้การรับรองและคุ้มครองความเป็นเจ้าของงานลิขสิทธิ์ อย่างไรก็ดี กลุ่มบุคคลดังกล่าวยังขาดความรู้และความเข้าใจในสิทธิอย่างถูกต้องย่อมเป็นที่มาของความขัดแย้งในผลประโยชน์ของกลุ่มบุคคลดังกล่าวอันก่อให้เกิดปัญหากฎหมายต่าง ๆ อันได้แก่ ปัญหาเกี่ยวกับการใช้สิทธิของเจ้าของลิขสิทธิ์ในอุตสาหกรรมดนตรีและการใช้สิทธิกับการตีความเพื่อบังคับใช้ลิขสิทธิ์ในอุตสาหกรรมโดยอาศัยนิติสัมพันธ์ในลักษณะของรูปแบบสัญญาต่าง ๆ เช่น ในลักษณะกรณีสัญญาจ้างแรงงาน จ้างทำของ หรือ ภายใต้การจ้าง หรือตามคำสั่งหน่วยงานของรัฐ โอนลิขสิทธิ์ อนุญาตให้ใช้สิทธิ ฯลฯ ปัญหาการพิสูจน์ความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในอุตสาหกรรมดนตรี, ปัญหาละเมิดลิขสิทธิ์และสิทธินักแสดง, ปัญหามาตรการคุ้มครองเจ้าของงานลิขสิทธิ์โดยผ่านมาตรการทางแพ่ง และมาตรการทางอาญา, ปัญหาการจัดเก็บค่าตอบแทนในการใช้งานดนตรีกรรมโดยองค์การบริหารการจัดเก็บค่าตอบแทน, ปัญหาการจำกัดการแข่งขันโดยไม่เป็นธรรมในสัญญาอนุญาตให้ใช้ลิขสิทธิ์ในอุตสาหกรรมดนตรี เป็นต้น จากการวิจัยพบว่า บทบัญญัติต่าง ๆ ในพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 ยังไม่ครอบคลุมหรือแก้ไขปัญหาเหล่านั้นได้ครบถ้วน เนื่องจากบุคคลที่เกี่ยวข้องในอุตสาหกรรมดนตรีได้ใช้หลักของเสรีภาพในการทำสัญญามากำหนดความสัมพันธ์ยกเว้นบทบัญญัติตามกฎหมายดังกล่าว จึงเป็นผลทำให้ความคุ้มครองผู้สร้างสรรค์และเจ้าของลิขสิทธิ์ในอุตสาหกรรมดนตรียังไม่ได้รับความคุ้มครองได้อย่างเต็มที่ ดังนั้น สมควรแก้ไขบทบัญญัติต่าง ๆ ตัวอย่างเช่น มาตรการที่เกี่ยวข้องกับการใช้สิทธิกับการตีความเพื่อบังคับใช้สิทธิในระหว่างนิติสัมพันธ์เพื่อให้ได้ลิขสิทธิ์ซึ่งมีช่องว่างกฎหมายที่เปิดโอกาสให้คู่กรณีสามารถตกลงเป็นอย่างอื่นได้ อาทิเช่น มาตรา 9, 10, และ 17 เป็นต้น หรือ การกำหนดมาตรการคุ้มครองเจ้าของงานลิขสิทธิ์โดยทาง แพ่งและอาญาไม่ว่าจะก่อนหรือขณะดำเนินกระบวนพิจารณาให้ชัดเจนยิ่งขึ้นโดยให้เจ้าของลิขสิทธิ์สามารถใช้สิทธิ์ในการขอเข้าไปสืบสวนตรวจสอบพยานหลักฐานที่คาดว่ามีผู้กระทำละเมิดลิขสิทธิ์ของตน ทั้งนี้เพื่อเป็นการป้องปรามไม่ให้เกิดการละเมิดลิขสิทธิ์จนทำให้เจ้าของลิขสิทธิ์ได้รับความเสียหายมากเกินไปจนไม่อาจเยียวยาได้ อีกทั้งจำเป็นต้องให้มีมาตรการในด้านการบริหารและความร่วมมือสนับสนุนจากเจ้าหน้าที่ของรัฐ เจ้าของลิขสิทธิ์และผู้ใช้งานอันมีลิขสิทธิ์ในการจัดเก็บค่าสิทธิมากขึ้นกว่าเดิมด้วย เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อให้มีการคุ้มครองเจ้าของลิขสิทธิ์ในอุตสาหกรรมดนตรีได้ถูกต้องครบถ้วนและเป็นธรรมยิ่งขึ้น