วาทวิเคราะห์รายการวิทยุสำหรับเด็ก

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เนื้อหาที่ปรากฏในรายการวิทยุสำหรับเด็กทางคลื่น เอฟ เอ็ม ตลอดระยะเวลา 1 เดือน เพื่อทราบถึงรูปแบบและเนื้อหาในรายการ ตลอดจนวิเคราะห์กระบวนการสื่อสารและปฏิสัมพันธ์ของนักจัดรายการวิทยุสำหรับเด็กจากการสัมภาษณ์ รวมถึงสำรวจพฤติกรรมการสื่อสารของเด็กจากการรับฟังรายการวิทยุสำหรับเด็กโดยอาศัยการแจกแบบสอบถามแก่กลุ่มตัวอย่างเด็กที่ฟังรายการวิทยุสำหรับเด็ก แล้วจึงนำข้อมูลที่ได้มาประมวลผลโดยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ SPSS ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบของรายการวิทยุสำหรับเด็กเกือบทั้งหมดมีรูปแบบที่เน้นการสนทนาของนักจัดรายการเป็นหลักเพื่อเสนอสารที่เกี่ยวข้องและเป็นประโยชน์กับเด็ก การสร้างความบันเทิงก็เป็นรูปแบบหนึ่งที่ทุกรายการใช้สอดแทรกควบคู่ไปกับเนื้อหาสาระ โดยมีทั้งการเปิดเพลงสำหรับเด็ก และการเล่านิทาน ตามการวางรูปแบบของแต่ละรายการ ส่วนเนื้อหาที่นักจัดรายการเสนอได้แก่ ข่าวหรือเหตุการณ์ปัจจุบันที่เด็กสามารถรับฟังได้ การประชาสัมพันธ์กิจกรรมเพื่อเด็ก การเสนอความรู้รอบตัวต่างๆที่เป็นประโยชน์แก่เด็ก นักจัดรายการจึงต้องมีความรู้ในเรื่องที่เสนอเป็นอย่างดี ส่งผลต่อกระบวนการสื่อสารว่านักจัดรายการจะต้องเป็นผู้ค้นหาสารที่จะเสนอด้วยตนเอง เพื่อให้เข้าใจได้ดีที่สุด ส่วนการสื่อสารระหว่างบุคคลในรายการอาศัยนักจัด รายการเป็นหลักในการสร้างปฏิสัมพันธ์ ไม่ว่าจะการสื่อสารระหว่างนักจัดรายการด้วยกัน นักจัดรายการกับแขกรับเชิญ และนักจัดรายการกับผู้ฟังที่โทรศัพท์เข้ามา ดังนั้นนักจัดรายการจะต้องทำหน้าที่คอยควบคุมปฏิสัมพันธ์ต่างๆที่เกิดขึ้น นอกจากนี้ผลการสำรวจพฤติกรรมของเด็กที่ฟังรายการพบว่า เด็กจะแสดงออกโดยการโทรศัพท์หรือเขียนจดหมายเข้ามาในรายการ ซึ่งขึ้นอยู่กับลักษณะการออกอากาศว่าเป็นรายการสดหรือบันทึกเทป