ปัญหาความขัดแย้งไทย-ลาวในช่วงปี พ.ศ. 2518-ปัจจุบัน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อที่จะศึกษาถึงปัญหาข้อขัดแย้งที่สำคัญระหว่างไทยกับลาวตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2518 จนถึงปัจจุบัน และนโยบายของไทยต่อลาวอันเกี่ยวเนื่องกับปัญหาข้อขัดแย้งที่สำคัญดังกล่าว ผลการวิจัยพบว่านับตั้งแต่ลาวเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองมาเป็นระบอบคอมมิวนิสต์ในปี พ.ศ. 2518 ความแตกต่างทางด้านอุดมการณ์ทางการเมืองและความไม่ไว้วางใจกับระหว่างรัฐบาลลาวซึ่งเป็นคอมมิวนิสต์กับรัฐบาลไทยซึ่งต่อต้านคอมมิวนิสต์ ได้ทำให้เกิดปัญหาข้อขัดแย้งกันระหว่างไทย-ลาว อยู่เสมอมา เพราะต่างก็สงสัยว่าอีกฝ่ายหนึ่งจะก้าวก่ายแทรกแซงกิจการภายในของตน จึงไม่มีท่าทีประนีประนอมจนถึงกรณีปัญหาบ้านร่มเกล้า เมื่อกรณีปัญหาบ้านร่มเกล้ายุติลงได้ ภายหลังจากการใช้กำลังของทั้งสองฝ่ายการเจรจายุติข้อพิพาทดังกล่าวสำเร็จในระดับหนึ่ง ในฐานะที่ทำให้ทั้งสองฝ่ายยุติการใช้กำลัง แต่กระนั้นก็ดีทั้งสองฝ่ายยังคงไม่ไว้วางใจกัน การประนีประนอมอย่างจริงจังระหว่างกันจึงยังไม่เกิดขึ้น ทั้งนี้เหตุผลสำคัญก็เพราะผู้นำของทั้งสองฝ่ายมีอุดมการณ์ทางการเมืองที่แตกต่างกัน และต่างก็ระแวงซึ่งกันและกันตลอดเวลา นอกจากนี้ผลการวิจัยยังพบว่า รัฐบาลไทยมีความเชื่อว่าตั้งแต่ปี พ.ศ. 2521 เป็นต้นมา พฤติกรรมอันไม่มีลักษณะประนีประนอมของลาวนั้นมาจากการชี้นำของเวียดนาม จากการศึกษาพบว่ารัฐบาลไทยมีความเชื่อเช่นนั้นมาโดยตลอด เพราะบทบาทของเวียดนามกับลาวมีความเชื่อมโยงกัน แต่หลังจากเหตุการณ์บ้านร่มเกล้าได้ยุติลงและได้มีการเจรจาทางการทูต ลาวก็มีความจริงใจมากขึ้น ประกอบกับการที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศเวียดนามได้เดินทางมาเยือนประเทศไทยเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2531 และพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ อดีตนายกรัฐมนตรีได้เดินทางไปเยือนประเทศสหภาพโซเวียต ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับสหภาพโซเวียตและเวียดนามดีขึ้น ซึ่งส่งผลให้บรรยากาศความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับลาวดีขึ้นด้วย