แนวทางการควบคุมด้านกายภาพในเขตพื้นที่อนุรักษ์เมืองเก่าเชียงใหม่

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการพัฒนาและปัญหาด้านกายภาพภายในพื้นที่อนุรักษ์เมืองเก่า มาตรการและผลของการพัฒนาด้านกายภาพใต้การบังคับใช้มาตรการควบคุมที่มีอยู่ และศึกษาวิเคราะห์องค์ประกอบด้านกายภาพตลอดจนเกณฑ์การควบคุมการพัฒนาภายในพื้นที่อนุรักษ์เมืองเก่ารวมถึงการเสนอแนะแนวทางการควบคุมด้านกายภาพในบริเวณพื้นที่อนุรักษ์เมืองเก่าเชียงใหม่ การควบคุมกายภาพในเขตพื้นที่อนุรักษ์เมืองเก่าเชียงใหม่ในปัจจุบันอยู่ภายใต้เทศบัญญัติเทศบาล นครเชียงใหม่ฉบับ ปี พ.ศ. 2531 ซึ่งมีข้อกำหนดเกี่ยวกับรูปแบบทางสถาปัตยกรรมและความสูง เป็นข้อกำหนดหลักของการก่อสร้างอาคารต่างๆ และจากข้อกำหนดดังกล่าวเห็นได้ว่ายังไม่สามารถส่งเสริมให้เกิดประสิทธิภาพในการพัฒนาสภาพด้านกายภาพในพื้นที่ดังกล่าวได้อย่างเหมาะสม การวิเคราะห์สภาพด้านกายภาพในการศึกษาครั้งนี้ ได้กำหนดประเด็นอันเป็นคุณลักษณะของอาคารสิ่งก่อสร้างเกี่ยวกับรูปแบบ ความสูง รูปทรงหลังคา วัสดุและสี มาใช้เป็นเกณฑ์การพิจารณาสภาพอาคารในปัจจุบัน เพื่อหาเกณฑ์และกำหนดประเด็นให้ครอบคลุมมากกว่าการควบคุมที่มีใช้บังคับอยู่ ผลการศึกษาพบว่า สภาพด้านกายภาพโดยทั่วไปมีความแตกต่างกันไปด้วยรูปแบบสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ อาคารหลายแห่งมีที่ตั้งและความสูงบดบังทัศนียภาพของโบราณสถาน ศาสนสถาน และอาคารเก่าต่างๆ นอกจากนั้นสภาพด้านกายภาพยังขาดความกลมกลืนจากการใช้วัสดุ และสีทาภายนอกของอาคาร โดยรวมจึงเห็นถึงสภาพการพัฒนาด้านกายภาพที่ยังไม่ดำรงรักษาไว้ซึ่งเอกลักษณ์ของพื้นที่เมืองเก่าได้อย่างเหมาะสมและส่งผลกระทบต่อมรดกทางศิลปสถาปัตยกรรมของเมืองอยู่ จากสภาพการพัฒนาและผลการศึกษา จึงควรมีการแก้ไขและเพิ่มเติมประเด็นการควบคุมด้านกายภาพของเทศบัญญัติฯที่บังคับใช้อยู่ นอกจากนั้นยังสามารถควบคุมได้อีกแนวทางหนึ่ง คือ การใช้บังคับด้วยมาตรการควบคุมทางด้านผังเมือง โดยการผนวกเป็นส่วนประกอบหรือรายละเอียดของข้อกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินด้วยการออกเป็นกฎกระทรวงข้อกำหนดควบคุมด้านกายภาพภายในเขตพื้นที่อนุรักษ์เมืองเก่าเชียงใหม่