ปัญหาชาวนาและนโยบายของรัฐบาลในรัชสมัย พระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ เป็นการศึกษาเรื่องปัญหาด้านต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับชาวนาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมทั้งวิธีแก้ปัญหาและนโยบายที่มีต่อปํญหาชาวนาของรัฐบาลในสมัยนั้น ผู้เขียนได้แบ่งเนื้อเรื่องในการศึกษาออก เป็น 7 บท ดังนี้ บทที่ 1 ศึกษาถึงสภาพทั่วๆ ไป โดยสังเขปของชาวนาทางด้านการเมืองการปกครอง สังคม และเศรษฐกิจ ในระยะก่อนสมัยรัชกาลที่ 5 คือ ในช่วงเวลาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 ถึงสมัยรัชกาลที่ 4 บทที่ 2 ศึกษาถึงความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับชาวนา อันสืบเนื่องมาจากการปรับปรุงโครงสร้างทางการเมือง การปกครอง สังคม และเศรษฐกิจ ของรัฐบาล หลังจากประเทศไทยเริ่มเปิดประตูค้าขายกับชาติตะวันตก เนื่องมาจากการทำสัญญา เมื่อ พ.ศ. 2398 บทที่ 3 และ บทที่ 4 ศึกษาถึงปัญหาของชาวนาทางด้านเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญของชาวนาในสมัยนั้น บทที่ 5 ศึกษาถึงปัญหาของชาวนาด้านสังคม และการเมืองการปกครอง บทที่ 6 ศึกษาถึงท่าทีของรัฐบาลที่มีต่อปัญหาของชาวนา วิธีแก้ไขปัญหาชาวนา และอุปสรรคในการแก้ปัญหาของรัฐบาล บทที่ 7 เป็นการสรุป วิเคราะห์ปัญหา การแก้ปัญหา และนโยบายของรัฐบาลที่มีต่อปัญหาของชาวนา ผลการวิจัยพบว่า ปัญหาของชาวนาในรัชสมัยรัชกาลที่ 5 มีขอบเขตกว้างขวางมาก และเกี่ยวพันซึ่งกันและกันยากแก่การแก้ไข ทั้งมีปัจจัยประกอบหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดปัญหาด้านต่างๆ ขึ้นกับชาวนา ปัจจัยเหล่านี้บางปัจจัยก็เป็นอุปสรรคในการแก้ปัญหา และการดำเนินนโยบายของรัฐบาลมิให้ไปสู่เป้าหมายได้อีกด้วย และปรากฏว่าปัญหาของชาวนาที่เกิดขึ้นในสมัยนั้น บางปัญหาก็ยังคงเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นกับชาวนาในสมัยปัจจุบันด้วย